تحلیل آماری – همدیدی رخداد شدیدترین بارش های غرب ایران
- سال انتشار: 1398
- محل انتشار: مجله جغرافیا و پایداری محیط، دوره: 9، شماره: 4
- کد COI اختصاصی: JR_GERAZ-9-4_003
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 311
نویسندگان
گروه جغرافیا طبیعی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
گروه جغرافیا طبیعی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
مرکز تحقیقات هواشناسی، تهران، ایران
چکیده
بارشهای روزانه شدید زمانی اتفاق میافتد که مقدار آن در مقایسه با میانگین بلندمدت از یک حد استانه فراتر رود و به رخداد فرین و مخاطره تبدیل شود. بارشهای شدید یکی از ویژگیهای اقلیم غرب ایران است. هدف از نوشتار پیش رو تحلیل همدیدی و آماری شدیدترین بارشهای روزانه غرب ایران در طول دوره ۱۹۹۶ تا ۲۰۱۷ است. برای این منظور روزهای بارشی با بیشینه ۷۰ میلیمتر و بیشتر مشخص و براساس فصل سال مرتب شدند. درنهایت شدیدترین رخداد بارش هر فصل در طول دوره برای انجام تحلیلها انتخاب شدند. نتایج نشان میدهد که هسته اصلی بارشهای شدید در دامنههای غربی زاگرس همانند ایلام و مریوان واقع شده است. در فصل زمستان گسترش سامانه مدیترانهای با بهرهگیری از رطوبت دریای سرخ عامل اصلی رخداد فرین بارشی بوده است. در فصل بهار استقرار چرخند مدیترانهای بر روی دریای خزر و شمال غربی ایران بارش سنگین را سبب شده است. شدیدترین فرین بارش در طول دوره در ماه اکتبر و فصل پاییز مشاهده شده که بهدلیل ادغام دو سامانه مدیترانهای و سودانی در تراز دریا و استقرار ناوه بریده بر روی شرق مدیترانه در تراز میانی جو شکل گرفته است. استقرار بستهای از هوا با دمای بالا بر روی خلیج فارس و انتقال رطوبت از دریاهای گرم جنوب و دریای مدیترانه سبب تقویت این سامانه شده است. جریان جت در تراز میانی جو نیز در تقویت همگرایی بادها و الگوی کم فشار سطح زمین نقش مهمی داشته است. زیرا جریان هوای مرطوبی که از سطح زمین به تراز میانی جو صعود کرده با سرعت زیادی از روی منطقه خارج شده است؛ بنابراین جریان بادهای گرم و مرطوب در مجاور سطح زمین با سرعت بیشتری بهسمت مرکز کمفشار جذب میشوند و با آزادشدن گرمای نهان، هوا به ترازهای بالاتری از جو صعود میکند.کلیدواژه ها
بارش, فرین, همدیدی, فشار, رطوبتاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.