نقش نشانه های فضاهای شهری در ارتقاء حس تعلق به مکان مطالعه موردی: محلات شهر زنجان

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 402

فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JSCITY-4-2_004

تاریخ نمایه سازی: 10 آبان 1400

چکیده مقاله:

حس تعلق به مکان به عنوان عامل ارتقاء دهنده تعامل و ارتباط میان فرد با محیط، رفاه ذهنی فرد و یکی از عناصر کلیدی توسعه پایدار محلی در فضاهای شهری است؛ لذا شناخت حس تعلق و عوامل موثر بر آن و راه های ارتقای آن یکی از موضوعاتی است که می تواند به ارتقای شرایط زیستی و محیط کالبدی منجر شود. از میان عوامل متعددی که بر حس تعلق افراد موثر است، نقش انگیزی و میزان خوانایی محیطی از طریق نشانه های فضاهای شهری است. در این خصوص شکل گیری نقشه ذهنی ساکنین محلات برگرفته از نشانه ها و عناصر نمادین اهمیت ویژه ای دارد. در این مطالعه ضمن تحقیق در خصوص عوامل موثر بر شکل گیری نقشه های شناختی و افزایش نقش انگیزی نشانه های شهری بر نحوه اثر بر حس تعلق ساکنین پرداخته شده است. به این منظور شش محله از شهر زنجان (به نام های سبزه میدان، سعدی، کوچه مشکی، انصاریه، کارمندان و گل شهر) که در سه بافت تاریخی، میانی و جدید هستند، برای مطالعه انتخاب شده اند. تعداد ۳۰۰ پرسشنامه برای سنجش حس تعلق افراد استفاده شده و به دو روش میدانی و تحلیل نرم افزاری مطالعه صورت پذیرفته است. علاوه بر تهیه پرسشنامه، نقشه های ذهنی پرسش شوندگان نیز از طریق ترسیم و تحلیل آن ها استخراج شده است. نتایج حاصل از مطالعه نشان می دهد که میان حس تعلق ساکنین و نقشه شناختی شکل گرفته در ذهن ساکنین و تعداد نشانه های اشاره شده در هر یک از نقشه ها رابطه ای مستقیم و معنادار برقرار است. به عبارت دیگر با افزایش میزان حس تعلق در مکان نقشه های شناختی ساکنین نیز تقویت و ارجاعات ذهنی بیشتری به نشانه های محیط می گردد. همچنین مطالعات نشان داد ساکنین محلاتی که در بافت های تاریخی و میانی هستند به دلیل تعدد نشانه های نمادین و معنایی درگذر زمان نسبت به محلات جدید از حس تعلق بالاتری برخوردارند. همچنین نتایج حاصل از آزمون های استنباطی نشان داد که نشانه های شهری به میزان ۶۲۳/۰ بر حس تعلق افراد تاثیر مستقیم و معناداری دارد.

کلیدواژه ها:

حس تعلق ، نشانه های فضاهای شهری ، محلات شهر زنجان

نویسندگان

نرگس کریمی

دانشجوی دکتری شهرسازی، واحدعلوم وتحقیقات،دانشگاه آزاد اسلامی ،تهران،ایران

فرح حبیب

استاد شهرسازی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی ،تهران،ایران

ایرج اعتصام

استاد معماری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی ،تهران،ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • احمدیه، مژگان (۱۳۸۵) شهر فضای سبز، زیبایی، فصلنامه جستارهای شهرسازی، ...
  • بنتلی، ای ین (۱۳۸۵) محیط های پاسخده، ترجمه مصطفی بهزادفر، ...
  • ترکاشوند، عباس و مجیدی، سحر (۱۳۹۲) بازشناسی برخی نشانه ها ...
  • جوان فروزنده، علی و مطلبی، قاسم (۱۳۹۰) مفهوم حس تعلق ...
  • حبیبی، داوود؛ حبیبی، دیانا؛ کسالایی، افسانه؛ گرجی پور، فاطمه؛ توکلی، ...
  • حسنی میانرودی، نسیم؛ ماجدی، حمید؛ سعیده زرآبادی، زهرا سادات؛ زیاری، ...
  • حق گویی، منیره (۱۳۹۰) ارزیابی تصویر ذهنی شهروندان از محورهای ...
  • دانش پایه، نسار و حبیب، فرح (۱۳۹۶) معیارهای اصلی شکل ...
  • دانشپور، عبدالهادی و شیری، الهام (۱۳۹۴) عناصر کالبدی کارکردی شکل ...
  • دانشپور، عبدالهادی و صفار سبزوار، فاطمه (۱۳۹۷) تحلیلی بر عوامل ...
  • دویران، اسماعیل و احمدی، حسین (۱۳۹۹) تولید فضاهای پیاده راهی ...
  • رضویان، محمدتقی؛ شمس پویا، محمدکاظم؛ ملاتبارلهی، عبدالله (۱۳۹۳) کیفیت محیط ...
  • سجاده زاده، حسن و وحدت، سجاد (۱۳۹۵) نقش منظر فضاهای ...
  • ضیابخش، ندا (۱۳۹۹) بررسی مقایسه ای حس تعلق به مکان ...
  • بررسی عملکرد نشانه های شهری بر درک مردم از محیط شهری مطالعه موردی : شهر بندرعباس [مقاله کنفرانسی]
  • عنانهاد، محمود؛ غلامعلی زاده، حمزه؛ اسدی ملک جهان، فرزانه (۱۳۹۸) ...
  • شهر نشان دار به مثابه شهر زمینه گرا [مقاله ژورنالی]
  • محمدمرادی، آرش؛ یزدانفر، سید عباس؛ فیضی، محسن؛ نوروزیان ملکی، سعید ...
  • مدنی پور، علی (۱۳۷۹) طراحی فضای شهری (مترجم: فرهاد مرتضایی)، ...
  • مشکینی، ابوالفضل؛ قاسمی، اکرم؛ حمزه نژاد، مهدی (۱۳۹۳) ارزیابی حس ...
  • منتظرالحجه، مهدی و پورجعفر، محمدرضا (۱۳۸۹) نشانه های شهری: تعریف، ...
  • موسوی، سیده ساغر و شکور، علی (۱۳۹۷) بررسی و نقش ...
  • نصر، طاهره (۱۳۹۶) جایگاه نشانه های شهری در واکاوی مولفه ...
  • ولد بیگی، سیوان (۱۳۹۶) تحلیلی بر اصول و قواعد شهرسازی ...
  • یزدانی، محمدحسن؛ علی پور، ابراهیم؛ محمودی، ایوب (۱۳۹۸) بررسی و ...
  • Abdolhadi Daneshpour & saffar sabzevar, fateme. (۲۰۱۸) An analysis of the ...
  • Ahmadieh, Mojgan. (۲۰۰۶) City of Green Space, Beauty, Journal of ...
  • Alkan Bala, Havva. (۲۰۱۶) Landmarks in Urban Space as Signs, ...
  • Altman, I. & Low, S, M. (۱۹۹۲) Place attachment, In Place ...
  • Ameri Siahoui, Hamidreza. & Ahmadi Sarkhoni, Fatemeh. & Saibani, Banafsheh. ...
  • Ananahad, Mahmoud. & Golamalizade, Hamze. & Asadi MalekJahan, Farzaneh. (۲۰۱۹) Measure ...
  • Bentley Ein. (۲۰۰۶) Responsive Environments, translated by Mostafa Behzadfar, Second ...
  • Bonaiuto, M. & Fornara, F. & Bonnes, M. (۲۰۰۳) Indexes ...
  • Comstock, N. & Dickinson, L. & Marshall, J.& Soobader, M.J. ...
  • Daneshpayeh, Nasar. & Habib, Farah. (۲۰۱۷) The main factors affecting ...
  • Daneshpour, Abdolhadi. & Shiri, Elham. (۲۰۱۵) Functional Physical Elements Shaping ...
  • Daviran, Esmaeil. & Ahmadi. Hossein. (۲۰۲۱) Production of Sidewalks and ...
  • Fried, M. & Gleicher, P. (۱۹۶۱) Some sources of residential ...
  • Giuliani, M, V. & Feldman, R. (۱۹۹۳) Place attachment in ...
  • Habibi, Davood. & Habibi, Diana. & Kaslaee, Afsaneh. & Gorjipour, ...
  • Haghgooi, Monira. (۲۰۱۱) Evaluation of citizens' mental image of active ...
  • Hasani Mianroodi, Nasim. & Majedi, Hamid. & Saideh Zarabadi, Zahra ...
  • Hidalgo, M, C. & Hernandez, B. (۲۰۰۱) Place attachment: Conceptual ...
  • Javan Forouzandeh, Ali. & Motalebi, Qasem. (۲۰۱۱) The Concept of ...
  • Jorgensen, B, S. & Stedman, R. C. (۲۰۰۱) Sense of ...
  • Madanipour, Ali. (۲۰۰۰) Urban space design (Translator: Farhad Mortezaei), Tehran: ...
  • Majedi, Hamid. & Zarabadi, Zahra Sadat Saeedeh. (۲۰۱۰) Marked city ...
  • Manzo, L. C. (۲۰۰۵) For better or worse: Exploring multiple ...
  • Meshkini, Abolfazl. & Qasemi, Akram. & Hamzehnejad, Mehdi. (۲۰۱۵) The ...
  • MohammadMoradi, Arash. & Yazdanfar, Seyed-Abbas. & Faizi, Mohsen.& NorouzianMaleki, Saed ...
  • Montazer Al-Hijja, Mehdi. & Pourjafar, Mohammad Reza. (۲۰۱۰) Urban landmarks: ...
  • Moosavi, seyedeh saghar. & shakoor, ali. (۲۰۱۸) Investigating the role ...
  • Nasr, Tahereh. (۲۰۱۷) The Significance of “Landmarks” in Analysis of ...
  • Oktay, D. & Rüstemli, A. & Marans, R, W. (۲۰۰۹) ...
  • Razaviyan, mohammadtaghi. & Shams, Pouya. MohammadKazem. & MolatabarLahi, Abdollah. (۲۰۱۴) ...
  • Ryan, R, L. (۲۰۰۵) Exploring the effects of environmental experience ...
  • Sajjadehzadeh, Hassan. & Vahdat, Sajjad. (۲۰۱۶) The role of landscape ...
  • Scannell, L. & Gifford, R. (۲۰۱۷) The experienced psychological benefits ...
  • Steele, Fritz. (۱۹۸۱) The Sense of Place, CBI Publishing Company, ...
  • Torkashvand, Abbas. & Moheidi, Sahar. (۲۰۱۴) Recognition of some signs ...
  • Trentelman, C. (۲۰۰۹) Place Attachment and Community Attachment: A Primer ...
  • Ujang, N. (۲۰۱۷) Place Attachment and Continuity of Urban Place ...
  • Valad Beigi, Sivan. (۲۰۱۷) An Analysis of the Principles and ...
  • Vaske, J. & Kobrin, K. (۲۰۰۱) Place attachment and environmentally ...
  • Windsong, E. (۲۰۱۰) There is no Place Like Home: Complexities ...
  • Yazdani, mohammad hasan. & Alipour, Ebrahim. & mahmoudi, ayyoub. (۲۰۲۰) ...
  • Yun Jieheerah. (۲۰۱۹) Role of urban landmarks in branding Seoul ...
  • Ziabakhsh, Neda. (۲۰۲۱) Comparative study Sense of place In Golshan ...
  • نمایش کامل مراجع