حسن بادینی - دانشیار گروه حقوق
ابراهیم تقی زاده - دانشیار گروه حقوق
ناصر علی دوستی شهرکی - استادیار گروه حقوق
پانته آ پناهی اصانلو - دانشجوی دکترای حقوق خصوصی

خسارات تبعی در بیع بین­المللی کالا، خساراتی هستند که به طور طبیعی در اثر نقض عهد و به صورت  غیرمستقیم ایجاد می­شوند و از آن به «خسارات متعاقب» نیز تعبیر شده است و با خسارات فرعی متفاوتند. با وجود این که اینکه مبنای خسارات تبعی را برخی در نظریه­های«نفع متوقع» و «نفع ایفا» جستجو نموده­اند؛ اما «اصل جبران کامل خسارات» واسطه بین این نظریه­ها و خسارات تبعی است. عدم­النفع، لطمه به اعتبار تجاری تاجر و ضرر اقتصادی مهمترین مصادیق خسارات تبعی محسوب می­شوند. قابلیت جبران عدم­النفع به عنوان بارزترین مصداق خسارات تبعی در اسناد بین­المللی مورد تصریح قرار گرفته است. با عنایت به این این امر و نیز با توجه به پذیرش اصل جبران کامل خسارات در اسناد بین­المللی به عنوان مبنای این نوع خسارات، در قابلیت جبران آنها در بیع بین­المللی کالا نباید تردید کرد؛ هر چند برخی از صاحب­نظران، به سبب باواسطه بودن و غیر قابل پیش­بینی بودن در قابلیت جبران این گونه خسارت ها تردید کرده­ اند.  

خسارات تبعی, عدم النفع, اصل جبران کامل خسارات, نفع متوقع و ضرر اقتصادی