موقعیت جغرافیایی جنگ هرمزدگان؛ جنوب یا شمال؟

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: دوفصلنامه تاریخ ایران، دوره: 9، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_IRHJ-9-1_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 553
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

شهرام جلیلیان

دانشگاه شهید چمران

چکیده

جنگ «هرمزدگان» در روز سی ام مهر/ بیست و هشتم آوریل ۲۲۴ م. یکی از بزرگ ترین جنگ ها در تاریخ ایران و حتا تاریخ شرق باستان است. با مرگ اردوان چهارم/ ۲۱۳-۲۲۴ م، آخرین پادشاه پارتیان در این جنگ بود که هماورد جنگجوی او، اردشیر بابکان/ ۲۲۴-۲۴۰ م، بنیانگذار شاهنشاهی ساسانیان، خود را «شاهنشاه» خواند و سپس با گشودن تختگاه پارتیان و جنگ هایی دیگر با خاندان های نژاده پارتی و بسیاری پادشاهان محلی که در ایران پراکنده بودند، «شاهنشاه ایران» نامیده شد. جنگ هرمزدگان، آغاز نزدیک به پنج سده فرمانروایی ساسانیان در ایران، و هم نشانه آغاز دوره تازه ای از جنگ های ایرانیان و رومی ها بود. با وجود این، هنوز موقعیت جغرافیایی دشت هرمزدگان/ هرمزجان/ هرمزدجان/ مزدجان که طبری و دیگران آن را آوردگاه جنگ اردوان چهارم و اردشیر بابکان خوانده اند، شناخته شده نیست و یا دست کم، دیدگاه های گوناگونی درباره آن وجود دارد. در این جستار، براساس روش تاریخی، به مطالعه و نقد همه این انگاره ها درباره موقعیت جغرافیایی دشت هرمزدگان خواهیم پرداخته شد و یک نقطه جغرافیایی تازه به عنوان آوردگاه نبرد هرمزدگان پیشنهاد داده شد.

کلیدواژه ها

ساسانیان, اردشیر بابکان, اردوان چهارم, جنگ هرمزدگان, خوزستان, رامهرمزد, ری, مزدقان

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.