محمدرضا موحدی نجف آبادی - دانشجوی دکتری فلسفه، دانشگاه بین المللی امام خمینی
سید محمد حکاک - دانشیار گروه فلسفه، دانشگاه بین المللی امام خمینی

صدور، بنیاد کل نظام فلسفی فلوطین است. با وجود این و علی رغم اینکه فلوطین متفکری دقیق است، تبیین او از صدور آمیخته به استعاره­های مختلف است. برخی محققان معتقدند علت این امر، غنای سنت فلسفی فلوطین و تلاش او برای هضم و جذب فلسفه گذشتگان، خصوصا فلسفه ارسطو و پوسایدونیوس است. ولی به اعتقاد برخی دیگر، فلوطین از طریق استعاره­های صدور، قصد دارد نظریه بدیعی را تبیین کند که می­توان آن را نظریه فعالیت دوگانه نامید. بر اساس این نظریه، هر شیء کاملی، علاوه بر فعالیتی درونی که جوهر حقیقی آن را تشکیل می دهد، دارای فعالیتی برونی است که همچون تصویری از آن منتشر می­شود. فعالیت برونی احد، عقلی بالقوه و نامتعین است که ابتدا گستاخی می کند و از احد جدا می شود. اما سپس پشیمان به سوی او بازمی گردد و با این بازگشت، متعین می شود. در این مقاله، به ارائه تفسیر مفصلی از تبیین­های استعاری و غیر استعاری فلوطین از نظریه صدور و لوازم آن پرداخته ایم.