بررسی خصوصیات فیزیکوشیمیایی در لاین های موتانت M۹ برنج

این پژوهش در سال زراعی ۱۳۹۸ در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، مزرعه پژوهشی پژوهشکده ژنتیک و زیست-فناوری کشاورزی طبرستان اجرا شد. قالب آماری طرحبه صورت بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار و ۷ ژنوتیپ حاصل از طریق پرتوتابی اشعه گاما از چشمه کبالت۶۰ بر رقم نعمت در کنار دو شاهد کیفی و کمی(طارم هاشمی و شیرودی) و رقم نعمت به عنوان یکی از والدین بود. ارزیابی صفات فیزیکوشیمیایی شامل درصد برنج سالم، درصد برنج شکسته، درصد راندمان تبدیل، طول دانه قبل از پخت، طول دانه بعد از پخت، میزان ریآمدن، عطر، درجه حرارت ژلاتینه شدن و آمیلوز بود. نتایج به دست آمده نشان داد که صفات فیزیکوشیمیایی در کلیه لاین ها نسبت به هم اختلاف معنیدار در سطح احتمال یک درصد دارند. اما در صفت میزان ری آمدن اختلاف بین لاین های موتانت (در سطح پنج درصد ) معنیدار نشد. در گروه بندی خصوصیات فیزیکوشیمیایی توسط تجزیه کلاستر لاین ها مورد مطالعه در چهار گروه مجزا دسته بندی شده اند. شاهد(نعمت)در بیشتر صفات نظیر میزان آملیوز، دمای ژلاتینه شدن، ری امدن، طول دانه بعد از پخت، طول دانه قبل از پخت و راندمان تبدیل میانگین بهتری نسبت به سایر زنوتیپ ها دارد. بعد از رقم نعمت دو شاهد کمی و کیفی(هاشمی و شیرودی) قرار دارند. بررسی لاین های موتانت با سه شاهد نشان می دهد که دو لاین M۹-P۱۰-۲-۲-۱-۱-۱-۱نعمت و M۹-P۱۰-۵-۴-۳-۱-۶-۱-۱نعمت در بسیاری صفات(آمیلوز، ری آمدن، طول دانه بعد از پخت) در گروه a جدول مقایسه میانگین قرار دارند. از بین این دو لاین نیز M۹-P۱۰-۲-۲-۱-۱-۱-۱نعمت، دلیل داشتن عطر و طعم مطلوب تر و کم بودن تعداد دانه شکسته نسبت به M۹-P۱۰-۵-۴-۳-۱-۶-۱-۱نعمت، مطلوب تر است.

کلیدواژه ها:

برنج ، صفات فیزیکوشیمیایی ، کبالت.۶۰