محمدعلی چلونگر - عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان

محمد بن حنفیه از شخصیت های علوی است که ابهامات و اشکالاتی در تاریخ زندگی وی به چشم می خورد. از جمله، علت شرکت نکردن او در قیام کربلا و عدم همراهی او با امام حسین(ع). علما و رجال شناسان شیعه برای روشن ساختن این ابهام و در مقام دفاع از محمد بن حنفیه دلایلی را مطرح کرده اند. به اعتقاد اینان عدم شرکت ابن حنفیه از سر نافرمانی و مخالفت با امام(ع) نبوده و او در عدم همراهی با امام(ع) دلایل موجهی داشته است; از جمله: ۱. بیماری محمدبن حنفیه در موقع حرکت امام(ع) از مدینه و مکه. ۲. مامور بودن محمدبن حنفیه از جانب امام(ع) برای ماندن در مدینه. ۳. مکلف نشدن محمدبن حنفیه از جانب امام حسین(ع) به شرکت در قیام و همراهی با آن حضرت. دلایل مذکور مورد نقد و بررسی قرار گرفته و از نظر مولف گرچه محمدبن حنفیه از طرف امام به شرکت در قیام مکلف نشده، ولی عدم شرکت او در قیام امام شاید تخلف محسوب شده و وی به درجه ی «فتح» نایل نشده است.

قیام کربلا, محمدبن حنفیه, امام حسین(ع)