شهریار افندی زاده - دانشیار دانشکده عمران، دانشگاه علم و صنعت ایران ، تهران
مجیدرضا افیونیان - کارشناس ارشد ش رکت مطالعات جامع حمل و نقل و ترافیک تهران
آرش جلالی برسری - کارشناس شرکت مطالعات جامع حمل ونقل وترافیک تهران

در این مطالعه جهت مکانیابی و لکه گذاری محدوده های مناسب برای ایجاد پایانه های جدید در شـهر تهران از یک مدل مکانیابی ریاضی استفاده گردید . هدف از ایجاد پایانه هـای جدیـد افـزایش دسترسـی شهروندان و کاهش زمان دسترسی آنها به تسهیلات پایانه ای و نیز تمرکززدایـی پایانـه هـای موجـود می باشد . پارامترهای ورودی مدل ریاضی استفاده شده شامل تقاضای استفاده از تسه یلات پایانه های برون شهری و نیز زمان سفر برروی هر یک از کمانهای شبکه حمل ونقل شهر تهران در زمـان اوج ترافیـک می باشند . جهت تعیین تقاضا با انجام یک آمارگیری مبد أ - مقصد در مقیاس وسیع و با تعداد زیاد آمارگر ، کلیه مراجعین به پایانه های موجود شمارش و با تعداد متن اسبی از مراجعین مصاحبه به عمل آمد . همچنین زمان سفر روی کمانهای شبکه نیز از مدل به هنگام شده حمل ونقل و ترافیک شـهر تهـران اسـتخراج گردید . الگوریتم ریاضی مدل انتخاب شده به گونه ای طراحی شد که نسبت به زمان مطلوب انتخاب شـده، حساس می باشد . به عبارت دیگر حل الگوری تم ریاضی طراحی شده تحـت محـدودیت زمـان دسترسـی شهروندان به تسهیلات انجام خواهد شد . این بدان معنی است که هر چه رفاه در نظر گرفته شده بـرای شهروندان بیشتر باشد، زمان دسترسی مطلوب مورد نظر کمتر خواهد شد و در نتیجه تعـداد مکانهـای پیشنهاد شده توسط مدل برای ایجاد تسهیلات پایانه ای بیشتر می گردد . از اثرات ایجاد پایانه های جدید در نقاط مشخص شده می توان به کاهش مصرف سـوخت، کـاهش آلودگی هوا، کاهش شاخص وسیله نقلیه - کیلومتر پیموده شده در کل شبکه حمل و نقل شهری و افزایش دسترسی به تسهیلات پایانه ای اشاره نمود .

مکان یابی، پایانه اتوبوس برون شهری، زمان دسترسی، تمرکززدایی