مجید جاوری - استادیار اقلیم شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور تهران، ایران
کیانا شیرانی - استادیار بیماری های عفونی، مرکز تحقیقات نقص ایمنی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، ایران
زهرا کریمی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور اصفهان

هدف از این مطالعه بررسی ارتباط الگوهای زمانی (روند و فصلی) دما و بیماری سالک در استان اصفهان است. در این پژوهش از دادههای ماهانه، فصلی، و سالانه دما در دوره ۳۵ ساله (۱۹۷۹ ۲۰۱۴) در سیزده ایستگاه سینوپتیک و دادههای ماهانه، فصلی، و سالانه بیماری سالک در دوره ده ساله (۲۰۰۵ ۲۰۱۴) در سیزده کانون در سطح استان استفاده شده است. روش تحقیق مبتنی بر تحلیلهای آماری چندمتغیره و مدلهای سری زمانی روند و فصلی است. با توجه به روشها و مدلهای کاربردی بر روی دادهها، دما دارای روند غیرنقطهای معنیدار با الگوهای متفاوتی بوده است و به طریقی سری دمای ایستگاههای انتخابی از الگوهای روند پیروی میکنند (شهرضا و کاشان با روند کاهشی و بقیه ایستگاهها با روند افزایشی)؛ در حالی که تغییرات بیماری سالک بهجز در سه کانون (خور و بیابانک، کاشان، و شهرضا با روند افزایشی و بقیه کانونها بدون روند) فاقد الگوی روند بوده است. از طرفی، روندهای نقطهای دما و بیماری سالک الگوی مشابهی را نشان میدهند. همچنین، تغییرات دما و بیماری سالک در سطح استان تابع الگوهای فصلی سری زمانی بوده است. نتایج پژوهش نشان میدهد دما و بیماری تابع الگوی فصلی اند با این تفاوت که بیشترین (کمترین) موارد بیماری در فصل پاییز (بهار) با یک تاخیر زمانی فصلی نسبت به بیشترین (کمترین) دما در فصل تابستان (زمستان) اتفاق میافتد.

الگوهای روند, الگوهای فصلی, تغییرات زمانی, دما و بیماری سالک