مهدی دزفولی نژاد - کارشناس ارشد عمران - دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر
جمشید سلحشور - دکتری تخصصیPHD عمران
هادی معاضد - دکتری تخصصیPHD عمران

طبق قانون برنامه چهارم توسعه ، یکی از محورهای اساسی موضوع امنیت ملی، بحث پدافند غیر عامل است ، با عنایت به اینکه این بحث از مباحثی است که دانش فنی آن در داخل کشور در حال شکل گیری است ، شناخت دقی قتر مفاهیم و جایگاه این مبحث می تواند اقدامی موثر در این خصوص باشد ، با توجه به اینکه ، یکی از اقداماتی که همواره در روند شناخت یک مفهوم می تواند بسیار موثر واقع شود ، مطالعه ی پیشینه ، سوابق و تاریخچه آن مفهوم و بررسی نمونه ها و مصادیق تاریخی آن در دوره های مختلف می باشد ، لذا در این مقاله سعی شده تا با تقسیم بندی تاریخچه ی ساختار شهرهای ایران از منظر دفاعی ، به دو دوره ی پیش از اسلام و پس از اسلام ، ساختار دفاعی آن ها و استحکامات دفاعی - ای که در هر دوره بیشتر مورد استفاده قرار می گرفته را شناسایی کرده و مورد بررسی قرار دهد . در همین راستا نیز تاریخچه ، نحوه ی شکل گیری و تحولات قلعه ی سنه دژ و قلعه ی حسن آباد را به عنوان نمونه هایی تاریخی از بکارگیری اصول و ملاحضات پدافند غیرعامل در شهرسازی ایران ، مورد بررسی قرار می دهد

پدافند غیر عامل ، سنه دژ ، ، تاریخچه ، استحکامات دفاعی ، ساختار دفاعی شهر