نقش روندیابی رودخانه در شناسایی و اولویت بندی واحدهای هیدرولوژیک حوزه سد بوستان از نظر سیل خیزی و ارائه راهکارهای مدیریتی

  • سال انتشار: 1390
  • محل انتشار: فصلنامه حفاظت منابع آب و خاک، دوره: 1، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_WSRCJ-1-1_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 159
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سیدعلیرضا بهرامی

کارشناس ارشد آبخیزداری اداره منابع طبیعی و آبخیزداری فریدن

مجید اونق

استاد گروه مدیریت مناطق بیابانی؛ دانشگاه منابع طبیعی گرگان؛ گرگان؛ ایران

حسن فرازجو

کارشناس ارشد شرکت آب منطقه ای استان گلستان

چکیده

در سال های اخیر پروژه های سازه ای مهار سیلاب، در سطح کشور گسترش وسیعی یافته است. یکی از مسائل مهم در این گونه پروژه ها، با توجه به حجم کار و هزینه اجرایی آن، اولویت بندی زیر حوزه ها برای اجرا است، که در حال حاضر به صورت سنتی و سلیقه ای انجام می شود. هدف از این تحقیق تعیین میزان مشارکت و اولویت بندی زیرحوزه ها در تولید سیل محل خروجی حوزه، با در نظر گرفتن اولویت بندی برای بارش های طراحی خاص که معمولا برای کارهای آبخیزداری و کاهش خطر سیل از آن استفاده می شود، می باشد. بدین منظور در حوزه آبخیز سد بوستان واقع در استان گلستان با استفاده از روش واکنش سیل واحد در محیط مدل HEC-HMS، و حذف متوالی و یک به یک زیرحوزه ها از فرایند روندیابی داخل حوزه ، میزان مشارکت هر یک از آنها در دبی اوج خروجی حوزه بدست آمد. بدین طریق پس از اتمام روندیابی هر یک از واحدهای هیدرولوژیک، میزان تاثیر آنها در کاهش دبی خروجی حوزه بدست آمد. با استفاده از مقادیر بدست آمده بصورت کمی میزان تاثیر هر یک از واحدهای هیدرولوژیک در سیل خروجی حوزه محاسبه و اولویت بندی آنها از این دیدگاه انجام شد. در الویت بندی بر اساس دبی اوج و روندیابی هیدروگراف سیل در آبراهه های اصلی، زیر حوزه IB۷ به ترتیب در دوره بازگشتهای ۵۰ و ۱۰۰ سال با تولید دبی اوج ۳۴/۸  و ۰۱/۹ متر مکعب بر ثانیه در محل خروجی زیر حوزه، کمترین مقدار و زیر حوزه یل چشمه با دبی اوج ۱۲/۱۰۵ و ۳۴/۱۳۴ متر مکعب بر ثانیه، بیشترین مقدار دبی اوج را به خود اختصاص می دهند. اما در الویت بندی بر اساس مساحت، مشاهده گردید که زیر حوزه زاو اولین رتبه و زیر حوزه قرناوه ۱ آخرین رتبه را دارند. در نهایت با توجه به نتایج بدست آمده  راهکارهای مدیریتی لازم پیشنهاد گردید.

کلیدواژه ها

سیلخیزی, روند یابی سیل, حوزه سد بوستان, مدل HEC-HMS

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.