مصطفی رضایی زمان - دانش آموخته کارشناسی ارشد؛ دانشکده کشاورزی؛ گروه مهندسی منابع آب؛ دانشگاه تربیت مدرس؛ تهران؛ ایران
علی افروزی - دانشگاه آزاد اسلامی؛ واحد همدان؛ باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان؛ همدان؛ ایران

پیش بینی و ارزیابی اثرات تغییر اقلیم در برنامه ریزی های آتی مدیران می تواند بسیار موثر باشد. ابزارهای مختلفی برای رسیدن به این هدف مورد استفاده قرار می گیرد. در این تحقیق، مدل SWAT برای شبیه سازی و ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر محصولات در حوضه سیمینه رود استفاده شد و راهبرد تغییر الگوی کشت به عنوان یک راهکار تطبیقی مورد ارزیابی قرار گرفت. برای مدل سازی شرایط تغییر اقلیم در منطقه از خروجی های مدل گردش عمومی جوی-اقیانوسی HadCM۳ تحت دو سناریو انتشار A۲ و B۲ بهره گرفته شد. این خروجی ها با استفاده از مدل SDSM ریزمقیاس نمایی شدند و داده های کمینه و بیشینه دما و بارندگی برای سال های ۲۰۱۰ تا ۲۰۳۳ به دست آمدند و به عنوان ورودی برای مدل SWAT به کار برده شدند. سپس مقادیر تنش های آبی و دمایی، عملکرد محصولات و جریان ورودی به دریاچه ارومیه تحت شرایط تغییر اقلیم برآورد و به عنوان راهبرد مدیریت فعلی (BAU) نام گذاری شد. نتایج حاکی از افزایش متوسط تنش آبی و دمایی و کاهش عملکرد محصولات بود. پس از ارزیابی اثرات تغییر اقلیم در حوضه، تغییر الگوی کشت به گندم و جو به عنوان راهبردی تطبیقی مورد ارزیابی قرار گرفت که نشان دهنده کاهش ۳۲ و ۲۴ درصدی تنش آبی تحت هر دو سناریو انتشار A۲ و B۲ نسبت به شرایط مدیریت فعلی (BAU) بود. همچنین کالری تولیدی و ورودی به دریاچه افزایشی به ترتیب برابر ۶/۱۵ و ۸/۱۵ درصد تحت سناریو A۲ و ۸/۱۱ و ۱/۱۲ درصد تحت سناریو B۲ را نسبت به شرایط BAU نشان داد.

حوضه سیمینه رود, دریاچه ارومیه, HadCM۳, SDSM, SWAT