بررسی و مقایسه صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاه داروئیpulegium L. Mentha در رویشگاه های مختلف طبیعی و زراعی استان گیلان
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: مجله اکوفیتوشیمی گیاهان دارویی، دوره: 8، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_ECOPH-8-2_005
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 370
نویسندگان
عضو هیئت علمی دانشگاه زنجان
دانش آموخته کارشناسی ارشد گیاهان دارویی، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
گروه باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان. زنجان ایران
دانشیار گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
چکیده
گیاه داروئی پونه معطر (pulegium L. Mentha) متعلق به تیره نعنا، گیاهی با ارزشهای سودمند تجاری و صنعتی است که به علت سنتز ماده موثره پولگون با اثر ضدمیکروبی و آنتی اکسیدان مورد استفاده دارویی قرار میگیرد. این تحقیق با هدف بررسی صفات مورفولوژیکی و تنوع فیتوشیمیایی اسانس تودههای مختلف پونه معطر جمعآوری شده از سه رویشگاه طبیعی: ضیابر، ماسال و آبکنار در مرحله گلدهی در استان گیلان و همچنین کشت ریزوم نمونه های رویشگاهی در همان سال در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان انجام پذیرفت. ریزوم جمعیتهای فوق در بهار ۱۳۹۶ جمعآوری و به مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان جهت کشت و مطالعه انتقال یافت و در تابستان همان سال ، همزمان سرشاخههای گلدار توده ها از مزرعه و نواحی مورد مطالعه جمعآوری گردید. استخراج اسانس با استفاده از دستگاه کلونجر، تقطیر با آب و آنالیز اسانسها با استفاده از دستگاه Gc و GC-MS شناسایی گردید. نتایج نشان داد، جمعیتهای این گونه در رویشگاه طبیعی از لحاظ صفات مورفولوژیکی از جمله طول برگ، ارتفاع بوته و تعداد میانگره از برتری ببیشتری برخوردار بودند. بیشترین میزان درصد اسانس و پولگون در جمعیت کشت شده (۴/۵۴ درصد) و کمترین میزان آن در توده آبکنار (۱۹/۴۰ درصد) مشاهده شد. که یکی از دلایل آن میتواند کاهش میزان بارندگی، افزایش ارتفاع از سطح دریا و همچنین تفاوت در طول و عرض جغرافیایی باشد. پولگون و کامفندر منطقه ضیابر، به ترتیب با ۱۷/۴۹ و ۸۴/۱۱ درصد بالاترین میزان ترکیبات اسانسی بودند، در منطقه ماسال، پولگون با ۴۷/۴۹ و گاماترپینن ۲۴/۱۴ درصد و در منطقه آبکنار پولگون با ۱۹/۴۰ و گاماترپینن با ۵۶/۱۱ درصد بیشترین میزان ترکیبات اسانسی بودند. بالا بودن میزان این ترکیبات در جمعیتهای مورد بررسی نشان دهنده کیفیت بالای اسانس در این گیاه دارویی است. با توجه به اینکه هرچه ترکیبات موجود در اسانس کمتر و درصد آنها بیشتر باشد جداسازی ترکیبات جهت مصارف تجاری و دارویی آسانتر است جمعیتهای کشت شده از این گونه با داشتن تعداد ترکیبات کمتر اما درصد بالای ترکیبات اصلی نسبت به سایر جمعیت های پونه برتری و پتانسیل بیشتری برای برنامههای اصلاحی و اهلیسازی دارند.کلیدواژه ها
اسانس, پولگون, پونه معطر, pulegium L. Mentha, صفات مورفولوژیکی, صفات فیتوشیمیایی, گیلاناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.