پاسخ به تنش خشکی برخی ژنوتیپ های گندم پاییزه با استفاده از صفات زراعی و الگوی پروتئینی

  • سال انتشار: 1390
  • محل انتشار: فصلنامه تحقیقات غلات، دوره: 1، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_CRGU-1-1_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 372
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مصطفی ولیزاده

استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز

زینب محمودیان

کارشناس ارشد گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز

حسین محمدزاده جلالی

کارشناس ارشد گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز

عبدالعلی غفاری

عضو هیات علمی موسسه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه

مظفر روستایی

عضو هیات علمی موسسه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه

چکیده

به منظور بررسی اثر تنش خشکی در برخی از ژنوتیپ­های پیشرفته گندم، آزمایشی در قالب طرح کرت­های خرد شده بر اساس طرح پایه بلوک­های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. فاکتور اصلی سه سطح و فاکتور فرعی ۱۲ ژنوتیپ گندم پاییزه (چهار ژنوتیپ مقاوم، چهار ژنوتیپ بینابین و چهار ژنوتیپ حساس به خشکی) همراه با دو ژنوتیپ شاهد بود. نتایج تجزیه واریانس ژنوتیپ­های گندم در سه شرایط متفاوت آبیاری نشان داد که در صفات طول ریشک، تعداد روز تا رسیدگی، طول دوره­ی پرشدن دانه، وزن هزار دانه، بیوماس و عملکرد دانه اختلاف معنی­داری وجود داشت. قطع آبیاری پس از گلدهی (تنش شدید) موجب کاهش معنی­دار صفات وزن هزار دانه، عملکرد دانه، بیوماس، تعداد روز تا رسیدگی و طول دوره­ی پرشدن دانه شد، ولی صفت طول ریشک بر اثر قطع آبیاری افزایش یافت. اختلاف بین ژنوتیپ­ها برای کلیه صفات، به جز تعداد روز تا رسیدگی، در سطح احتمال یک درصد معنی­دار بود. اثر متقابل ژنوتیپ×نوع آبیاری برای کلیه صفات غیر معنی­دار به دست آمد. بیشترین عملکرد دانه را ژنوتیپ­های ۱۴ (Sardari)، ۶ (DARIC ۹۵-۰۱۰-OMA-OMA-OMA-۶MA-OMA) و ۳ (Ghafghaz//F۹.۱۰/Maya “s” IRW۹۲-۱-D-۴۷۴-OMA-OMA-OMA-OMA-IMA-OMA) به خود اختصاص دادند که همگی از ژنوتیپ­های مقاوم بودند. محاسبه شاخص­های میانگین حسابی عملکرد (MP)، میانگین هندسی عملکرد (GMP) و تحمل به تنش (STI) ضمن داشتن همبستگی مثبت و معنی­دار با عملکرد در شرایط بدون تنش و تنش، نشان دادند که ژنوتیپ­های ۱ (Unknown-۱)، ۳، ۶، ۷ (DARIC ۹۵-۰۱۰-OMA-OMA-OMA-۸MA-OMA)، ۱۲ ((RINA-۱۱ و ۱۴ بیشترین مقاومت به خشکی را داشتند و ژنوتیپ ۱۱ (JANZ QT۳۶۸۵-۰AUS) حساس­ترین ژنوتیپ بود. بررسی الگوی نواری گلوتنین­های ذخیره­ای نشان داد که ژنوتیپ­های حساس فاقد یک پروتئین ذخیره­ای ویژه گلوتنین بودند، در حالی که ارقام مقاوم و بیشتر ارقام بینابین آن پروتئین را داشتند.

کلیدواژه ها

الگوی پروتئینی, تنش خشکی, شاخص های مقاومت, گندم

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.