مقاومت غیر اختصاص- نژادی در تعدادی از لاین های امید بخش گندم نسبت به بیماری زنگ زرد

  • سال انتشار: 1392
  • محل انتشار: فصلنامه تحقیقات غلات، دوره: 3، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_CRGU-3-3_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 303
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

صفرعلی صفوی

استادیار پژوهش مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل

جاوید محمدزاده

محقق مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل

چکیده

بیماری زنگ زرد گندم با عاملPuccinia striiformis Westend. f. sp. tritici ، یکی از خسارت­زاترین بیماری هایگندم در ایران به شمار می رود. مقاومت میزبانی به ویژه مقاومت غیر اختصاص–نژادی (Race- nonspecific)، اقتصادی ترین روش مدیریت زنگ زرد است. اگرچه طول عمر ژن های مقاومت اختصاص– نژادی(Race-specific) با ترکیب ژن های مقاومت موثر می تواند طولانی شود. روش جایگزین، به کارگیری ارقامی است که دارای مقاومت غیراختصاص-نژادی بر اساس ترکیب ژن های دارای مقاومت تدریجی(Slow rusting) و یا کوچک اثر است. به منظور ارزیابی مقاومت غیراختصاص- نژادی در این پژوهش، واکنش گیاهچه­ها و گیاهان کامل ۲۲ لاین امید بخش گندم همراه با شاهد حساس ارزیابی شدند. واکنش گیاهچه ای در شرایط گلخانه­ای با استفاده از نژاد ۶E۱۵۰A+,Yr۲۷و واکنش گیاه کامل با اندازه­گیری شدت نهایی بیماری (FRS) و ضریب آلودگی (CI) تحت شرایط آلودگی طبیعی با دو بار آلودگی مصنوعی ارزیابی شد. آلودگی مصنوعی با مایه­زنی اینوکلوم زنگ زرد که دارای ویرولانس روی ژن هایYr۲، Yr۶، Yr۷،Yr۹، Yr۲۲، Yr۲۳، Yr۲۴، Yr۲۵، Yr۲۶، Yr۲۷، YrA وYrSU بود، انجام شد. آزمایش مزرعه­ای بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اردبیل طی سال زراعی ۹۱-۱۳۹۰ انجام شد. نتایج این بررسی نشان داد که لاین های S-۹۰-۱، S-۹۰-۱۴، S-۹۰-۱۶،S-۹۰-۱۷ ،S-۹۰-۲۰، S-۹۰-۲۱و S-۹۰-۲۲همراه با شاهد حساس بیشترین مقدار FRS و CI را داشتند. لاین های S-۹۰-۲، S-۹۰-۳، S-۹۰-۴،S-۹۰-۹ ،S-۹۰-۱۱، S-۹۰-۱۳وS-۹۰-۱۸ در مرحله گیاهچه ای حساس و در مرحله گیاه کامل مقادیر پایین FRS و CI را نشان دادند. بنابراین، این لاین ها بر اساس نتایج این پژوهش و اطلاعات شجره­ای آن ها، دارای درجات متفاوتی از مقاومت تدریجی (مقاومت غیر اختصاص- نژادی یا پایدار) بودند. بقیه لاین ها که در مرحله گیاه کامل و گیاهچه ای مقادیر پایین آلودگی را نشان دادند، به عنوان لاین های نیمه مقاوم یا مقاوم انتخاب شدند.

کلیدواژه ها

پوکسینیا استریفورمیس, گندم, مقاومت پایدار, مقاومت تدریجی, مقاومت غیر اختصاص- نژادی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.