تجزیه اثر متقابل ژنوتیپ× محیط با استفاده از روش GGE بای پلات در هیبریدهای ذرت دانه ای (Zea mays L.) تحت شرایط مختلف آبیاری

  • سال انتشار: 1394
  • محل انتشار: فصلنامه تحقیقات غلات، دوره: 5، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_CRGU-5-1_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 294
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمدرضا شیری

بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل (مغان)، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اردبیل، ایران

تهمینه بهرامپور

بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل (مغان)، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اردبیل، ایران

چکیده

ارزیابی ژنوتیپ­های مختلف ذرت تحت شرایط مختلف تنش آبی، می­تواند در مشخص کردن ژنوتیپ­های پایدار و با پتانسیل عملکرد بالا مفید باشد. هدف از اجرای این تحقیق، ارزیابی پایداری هیبریدهای ذرت دانه­ای و مشخص کردن هیبریدهای با عملکرد دانه بالا و پایدار تحت شرایط مختلف تنش آبی در منطقه مغان بود. برای این منظور، هفت هیبرید ذرت دانه­ای تحت چهار شرایط مختلف آبیاری شامل آبیاری کامل (E۱)، قطع آبیاری در مرحله رویشی (E۲)، قطع آبیاری در مرحله گل­دهی (E۳) و قطع آبیاری در دوره پر شدن دانه (E۴) به مدت سه سال (در مجموع ۱۲ محیط) در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه مرکب عملکرد دانه نشان داد که اثر محیط، اثر ژنوتیپ و اثر متقابل ژنوتیپ×محیط معنی­دار بود. معنی­دار بودن اثر متقابل ژنوتیپ×محیط، نشان دهنده واکنش متفاوت ژنوتیب­ها در محیط­های مختلف بود و از این­رو، امکان تجزیه پایداری ژنوتیپ­ها وجود داشت. نتایج تجزیه پایداری هیبریدها با روش  GGE بای­پلات نشان داد که دو مولفه اول و دوم GGE بای­پلات، ۷/۹۴ درصد از تغییرات کل عملکرد دانه را توجیه کردند. در نمودار بای­پلات رتبه پایداری، پایدارترین هیبریدها به ترتیب شامل SC۷۰۰، TWC۶۰۰ و SC۷۲۴ بوده و هیبریدهای با عملکرد دانه بالاتر از میانگین کل به ترتیب شامل SC۷۰۴، SC۷۲۴، SC۷۰۳، SC۷۲۰ و SC۶۴۷ بودند. بر اساس بای پلات ژنوتیپ فرضی ایده آل، هیبرید SC۷۰۴ از نظر هر دو عامل پایداری و میانگین عملکرد، بهتر از سایر هیبرید ها بود و سازگاری عمومی بالایی در تمامی محیط های مورد مطالعه داشت. علاوه بر آن، هیبرید SC۷۰۴ در محیط­های E۱، E۲ و E۴ و هیبرید SC۶۴۷ در محیط E۳، هیبریدهای برتر و با سازگاری خصوصی بالا بودند. بررسی و مقایسه محیط­ها نیز نشان داد که محیط­های E۱ و E۴ از نظر رتبه­بندی، گروه­بندی و تعیین سازگاری هیبریدها، کاملا مشابه هم عمل کردند، در صورتی که محیط­های E۳ و E۲ متفاوت از سایر محیط­ها بودند.

کلیدواژه ها

پایداری عملکرد, تنش خشکی, ژنوتیپ ایده آل, سازگاری

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.