علیرضا پازکی - گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد یادگار امام خمینی (ره) شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

به منظور بررسی اثر اسید هیومیک و باکتری­های محرک رشد بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم دوروم تحت شرایط تنش خشکی، آزمایشی در سال زراعی ۹۱-۱۳۹۰ در دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاد گار امام خمینی(ره) شهر ­ری اجرا شد. این تحقیق به صورت کرت­های خرد شده- فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. آبیاری در سه سطح  (بر اساس ۸۰ ، ۱۲۰ و ۱۶۰ میلی­متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) در کرت­های اصلی و اسید هیومیک و باکتری­های محرک رشد ازتوباکتر، سودوموناس و آزوسپریلوم هر دو عامل در دو سطح (کاربرد و عدم کاربرد) به صورت فاکتوریل در کرت­های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که به غیر از اثر اسید هیومیک بر تعداد دانه در سنبله و عملکرد زیست­توده، آثار اصلی همه فاکتورها بر صفات مورد مطالعه معنی­دار بود. در این شرایط کوتاه شدن دور آبیاری به ۸۰ میلی­متر سبب افزایش عملکرد دانه به ۳۷/۳۶۵۵ کیلوگرم در هکتار و کاربرد باکتری­های محرک رشد موجب افزایش ۴/۹ و ۶/۴ درصدی عملکرد دانه و عملکرد زیست­توده نسبت به شاهد شد. کاربرد اسید هیومیک نیز عملکرد دانه را به میزان ۹/۶ درصد نسبت به عدم مصرف آن افزایش داد. از میان آثار متقابل عوامل آزمایشی، تنها اثر متقابل آبیاری × باکتری­های محرک رشد بر صفات طول پدانکل و تعداد سنبله در واحد سطح معنی­دار بود و در این شرایط در دور آبیاری۸۰ میلی­متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A، گیاهان تلقیح شده و تلقیح نشده با باکتری­های محرک رشد ضمن قرار گرفتن در یک گروه آماری، دارای بیشترین مقدار صفات مذکور نسبت به شاهد بودند. بر اساس یافته­های این تحقیق می­توان نتیجه گرفت که تاثیر باکتری­های محرک رشد بر بیشتر صفات مورد مطالعه بیشتر از اسید هیومیک بود.

آزوسپریلوم, ازتوباکتر سودوموناس, دور آبیاری, کود آلی