شناسایی نشانگرهای مولکولی پیوسته با ژن های کنترلکننده عملکرد دانه، طول و عرض برگ پرچم و برگ دوم در گندم نان در شرایط دیم و آبیاری تکمیلی

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: فصلنامه تحقیقات غلات، دوره: 6، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_CRGU-6-3_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 291
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

یوسف محمدی

دانشجوی دکتری، گروه به نژادی و بیوتکنولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

سید ابوالقاسم محمدی

استاد، گروه به نژادی و بیوتکنولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز، تبریز، ایران و قطب علمی اصلاح مولکولی غلات، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

محمد مقدم

استاد، گروه به نژادی و بیوتکنولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

مظفر روستایی

دانشیار پژوهش، بخش غلات، موسسه تحقیقات دیم کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مراغه، ایران

چکیده

کم­آبی مهم­ترین تنش غیرزیستی است که رشد و عملکرد گندم را در بیشتر نقاط جهان محدود می­کند. برای شناسایی ژن­های کنترل کننده عملکرد دانه و طول و عرض برگ پرچم و برگ دوم در گندم نان، ۱۲۱ لاین اینبرد نوترکیب نسل F۸ حاصل از تلاقی رقم متحمل به خشکی آذر۲ و رقم پرمحصول ۸۷Zhong ۲۹۱ در شرایط دیم و آبیاری تکمیلی مورد ارزیابی قرار گرفتند. بر اساس توزیع فنوتیپی، تفکیک متجاوز برای کلیه صفات مورد مطالعه مشاهده شد. نقشه ژنتیکی مشتمل بر ۳۷ نشانگر SSR، ۱۶ نشانگر ISSR و ۳۲ نشانگر AFLP در مجموع ۱۱۵۷ سانتی­مورگان از ژنوم گندم را با متوسط فاصله ۲۶/۱۷ سانتی­مورگان بین دو نشانگر مجاور پوشش داد. بر اساس مکان­یابی فاصله­ای مرکب، تعداد ۵۹ QTL تحت شرایط دیم و آبیاری تکمیلی برای صفات مورد مطالعه مکان­یابی شدند. برای طول برگ پرچم، چهار و یک QTL به­ترتیب تحت شرایط دیم و آبیاری تکمیلی شناسایی گردید. علاوه بر این، هفت، هشت و نه QTL به­ترتیب برای عرض برگ پرچم و طول و عرض برگ دوم تحت شرایط دیم مورد شناسایی قرار گرفتند. برای عملکرد دانه نیز ۲۰ و ۱۰ QTL به­ترتیب تحت شرایط آبیاری تکمیلی و دیم مکان­یابی شدند. QTL شناسایی شده بین دو نشانگر ISSR۲۵_۲-CFA۲۲۵۷ برای عملکرد دانه تحت شرایط آبیاری تکمیلی با تبیین ۴۶/۴۰ درصد از واریانس فتوتیپی عملکرد دانه، به­عنوان QTL بزرگ ­اثر معرفی گردید. بیشتر QTLهای شناسایی شده دارای اثر افزایشی مثبت بودند که نشان­دهنده توارث الل موثر دراین جایگاه­ها از آذر۲ به نتاج می­باشد. هشت جایگاه برای ۲۹ QTL مربوط به صفات مختلف نیز مشترک بودند که نشان دهنده پیوستگی ژنی یا اثر پلیوتروپیک می­باشد. با توجه به اهمیت ناحیه مربوط به حدفاصل نشانگرهای ISSR۲۵_۲-CFA۲۲۵۷ در کنترل عملکرد دانه، با اشباع این ناحیه ژنومی با نشانگرهای بیشتر می­توان از آن­ها در برنامه گزینش به کمک نشانگر استفاده کرد.

کلیدواژه ها

تجزیه QTL, تنش کمبود آب, مکان یابی فاصله ای مرکب

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.