ارزیابی روابط بین عملکرد دانه و صفات مهم زراعی در ارقام و لاین های امیدبخش سورگوم دانه ای تحت رژیم های آبیاری بدون تنش و تنش خشکی

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: فصلنامه تحقیقات غلات، دوره: 7، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_CRGU-7-1_009
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 378
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

عظیم خزائی

دانشجوی دکتری، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان، رشت، ایران

عاطفه صبوری

استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان، رشت، ایران

زهرا سادات شبر

استادیار، پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

مریم شهبازی

استادیار، پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

چکیده

     به­منظور ارزیابی روابط بین عملکرد دانه و برخی صفات مهم زراعی در ارقام و لاین­های امیدبخش سورگوم دانه­ای، آزمایشی به­صورت کرت­های خرد شده در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج طی دو سال زراعی ۹۳- ۱۳۹۲ انجام شد. تیمار آبیاری به­عنوان عامل اصلی در سه سطح شامل آبیاری معمول یا بدون تنش، تنش ملایم و تنش شدید و ژنوتیپ به­عنوان عامل فرعی در پنج سطح شامل کیمیا، سپیده، KGS۳۲، KGS۲۳ و KGS۱۵ در نظر گرفته شدند. نتایج تجزیه واریانس مرکب صفات مورفولوژیک و عملکردی نشان داد که بین ژنوتیپ­ها از نظر تمام صفات مورد مطالعه در سطح احتمال یک درصد اختلاف معنی­داری وجود داشت. بررسی شاخص تحمل به تنش (STI) و میانگین هندسی تولید (GMP) نشان داد که رقم کیمیا و لاین KGS۲۳ به­ترتیب با متوسط عملکرد دانه  ۵/۹۱۶۲ و ۹/۸۵۲۱ کیلوگرم در هکتار تحت شرایط بدون تنش و ۰/۶۶۴۴ و ۰/۶۵۷۸ کیلوگرم در هکتار تحت شرایط تنش شدید، ژنوتیپ­های متحمل به تنش خشکی در این تحقیق بودند. ارزیابی ضرایب همبستگی ژنوتیپی بین صفات تحت شرایط معمول و تنش نشان داد که بین عملکرد دانه با صفات طول خوشه، قطر ساقه، وزن خوشه، عملکرد علوفه تر، عملکرد زیست­توده، تعداد دانه در خوشه و وزن هزار دانه، همبستگی مثبت و معنی­داری وجود داشت. نتایج تجزیه علیت عملکرد دانه بر اساس همبستگی­های ژنوتیپی بین عملکرد با سایر صفات مورد مطالعه نشان داد که صفات وزن خوشه و وزن هزار دانه دارای اثر مستقیم مثبت و قابل توجه­ای روی عملکرد دانه تحت هر دو شرایط بدون تنش و تنش خشکی بودند، اما اثر مستقیم عملکرد زیست­توده تحت شرایط بدون تنش منفی و ناچیز و تحت شرایط تنش خشکی مثبت و قابل توجه بود. بنابراین، برای اصلاح سورگوم دانه­ای، انجام گزینش­های غیرمستقیم از طریق وزن خوشه و وزن هزار دانه پیشنهاد می­شود.

کلیدواژه ها

اصلاح گزینشی, تجزیه علیت, شاخص های تحمل, ضریب همبستگی ژنوتیپی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.