ارزیابی تنوع ژنتیکی لاین های دو جمعیت جو تحت شرایط نرمال و تنش خشکی در مرحله گیاهچه ای با استفاده از تجزیه های چندمتغیره

به­منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی لاین های اینبرد نوترکیب جو (Hordeum vulgare L.) تحت دو شرایط بدون تنش و تنشخشکی در مرحله گیاهچه ای، جمعیت هایVada×Susptrit (V×S) با ۱۱۲ لاین و Cebad Capa×Susptrit (CC×S) با ۸۹ لاین به­همراه ژنوتیپ های والدینی در دو آزمایشجداگانه در قالب طرح کاملا تصادفی با دو تکرار در شرایط گلخانه مورد مطالعه قرار گرفتند. صفات اندازه گیری شده، چهار صفت فیزیولوژیک شامل محتواینسبی آببرگ، محتوای کلروفیل، وزن خشک اندام هوایی و دمای سطحبرگ بودند. صفت محتوای کلروفیل تحت شرایط تنش خشکی در سه وضعیت رطوبتی خاک (۲۰، ۳۰ و ۵۰ درصد ظرفیت زراعی) مورد اندازه گیری قرار گرفت. نتایج تجزیه خوشه ای،لاین های جمعیت های V×S و CC×S را تحت هر دو شرایط آزمایش به­ترتیب در پنج و چهار خوشه گروه بندی کرد. تجزیه تابعتشخیص نیز نتایج این گروه­بندی­ها را با میزان موفقیت بالا تایید کرد. در جمعیت V×S، دو تابع تشخیص اول با مقادیر ویژه معنی­دار و بالاتر از یک در مجموع ۲/۷۸و ۴/۹۳ درصد از واریانس کل را به­ترتیب تحت شرایط نرمال و تنش خشکی توجیه کردند. در جمعیت CC×S نیز دو تابع اول و دوم با مقادیر ویژه بالاتر از یک، در مجموع ۸/۷۸و ۹۰ درصد از تغییرات را به­ترتیب تحت شرایط نرمال و تنش خشکی به خود اختصاص دادند.گروه­بندی لاین­ها تحت هر دو شرایط آزمایشیو در هر دو جمعیت، با استفاده از فاصله ماهالانوبیس نیز بررسی شد ومورد تایید قرار گرفت. از نتایج این تحقیق می­توان استنباط کرد که تجزیه تابعتشخیص یک روش چندمتغیره آماریبسیار مفید برای ارزیابی و تایید گروه بندی ژنوتیپ های جو تحت شرایط بدون تنش و تنش می باشد. همچنین، نتایج تحقیق حاضر نشان داد که تنوع زیاد و قابل توجه­ای در هر دو جمعیت و تحت هر دو شرایط مورد مطالعه وجود دارد، به­طوری­که می­توان از این جمعیت ها به­کمک نشانگرهای مولکولی در نقشه یابی مکان های ژنی کنترلکننده صفات کمی مرتبط با تحمل به خشکی در جو بهره برد.

کلیدواژه ها:

تجزیه خوشه ای ، تجزیه تابع تشخیص ، فاصله ماهالانوبیس ، صفات فیزیولوژیک