معرفی خردل برگ مومی (Boreava orientalis Jaub. and Spach.) به عنوان یک علف هرز مشکل ساز در مزارع گندم استان کردستان

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: فصلنامه تحقیقات غلات، دوره: 9، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_CRGU-9-3_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 970
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سیروان بابائی

استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

طیبه عادلی

دانشجوی دکتری، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

ایرج طهماسبی

استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

ولی اله مظفریان

استاد، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

در مطالعات میدانی علف های هرز مزارع گندم استان کردستان، گیاهی بیگانه از تیره شب بو برای فلور استان مشاهده شد. این گیاه، علف هرز مزارع گندم شهرستان های دهگلان، قروه، بیجار و دیواندره طی کم­تر از یک دهه گذشته بوده و جمعیت آن در این مناطق طی سه الی چهار سال اخیر به­شدت افزایش یافته است. این گیاه به انگلیسیWaxy Leaved Mustard  نامیده می شود و نام علمی آن مطابق با فلور ترکیهBoreava orientalis Jaub. and Spach.  است. در فلور ایران این گونه مترادف با Isatis quadrialata معرفی شده است. در این مطالعه، پراکنش و میزان تراکم علف هرز خردل برگ­مومی در سه شهرستان دهگلان، قروه و بیجار و ۱۵ مزرعه از هر شهرستان، بررسی و با علف های هرز رایج منطقه مقایسه شد. داده­ها با روش مشاهده­ای جمع­آوری و نمره دهی بر مبنای صفر تا ۱۰۰ انجام شد. جهت تهیه نقشه پراکنش این علف هرز از نرم­افزار GIS استفاده و ترسیم داده های حاصل از نمونه برداری با استفاده از روش فاصله­ای معکوس وزنی (IDW) درون یابی شد. نتایج این مطالعه نشان داد که مناطق آلوده به علف هرز خردل برگ­مومی بیش­تر در محورهای سنندج به دهگلان، سنندج به بیجار و دهگلان به بیجار و تراکم علف هرز در این مناطق تا حدود ۴۰ بوته در متر مربع بود. بذرهای این علف هرز پس از رسیدن و قبل از اینکه گندم برداشت شود، ریزش می کنند و با مساعد شدن شرایط محیطی از اواخر آبان تا اواخر آذر، جوانه می زنند. پراکنش این علف هرز به صورت کپه ای است و در برخی مناطق در حدود ۳۵ درصد از سطح مزارع را می پوشاند و تخمین زده می­شود که در تراکم­های بالا در حدود ۷۰ درصد از عملکرد گندم را کاهش می­دهد. تراکم این گیاه در مزارع آبی نسبت به مزارع دیم بیش­تر است و خسارت بیش­تری نیز وارد می کند. اگرچه حدود شش سال از حضور این علف هرز در منطقه می گذرد، اما روند گسترش آن شدید و نگران کننده است و پیشنهاد می­شود که مطالعات جامع­تری در مورد ویژگی­های مختلف این علف هرز و روش­های مناسب مبارزه با آن انجام شود.

کلیدواژه ها

روش فاصله ای معکوس وزنی, علف هرز جدید, گیاهان مهاجم, مطالعات میدانی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.