پایداری عملکرد دانه هیبریدهای امیدبخش ذرت (Zea mays L.) در مناطق مختلف کشور

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: فصلنامه تحقیقات غلات، دوره: 9، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_CRGU-9-3_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 294
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مجتبی جوکار

دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مهندسی تولید و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه بین المللی امام خمینی، قزوین، ایران

محمدرضا شیری

استادیار پژوهش، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

راحله خادمیان

استادیار، گروه مهندسی تولید و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه بین المللی امام خمینی، قزوین، ایران

رقیه امینیان

استادیار گروه مهندسی تولید و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه بین المللی امام خمینی، قزوین، ایران

چکیده

به­منظوربررسیپاسخ هیبریدهای جدید ذرت دانه ای نسبتبه شرایط محیطی متفاوت و تعیین پایداری عملکرد دانه آن­ها، آزمایشی بااستفادهاز هشت هیبریدذرت دانه­ایدرقالبطرحبلوک­هایکامل تصادفیباسهتکرار در شش منطقه در سال ۱۳۹۶ اجراشد. باتوجهبهمعنی­داربودنبرهمکنش هیبرید×محیط،تجزیهپایداریبا استفادهازدو روش چندمتغیره AMMI و GGE-biplot انجامشد. نتایج مدل AMMI نشان داد که فقط مولفه اصلی اول (AMMI۱) معنیدار بود و ۵۲/۷۲ درصد از تغییرات برهمکنش ژنوتیپ × محیط را توجیه کرد. بر اساس آماره های مدل AMMI (SPCA۱ و ASV)، هیبریدهای شماره ۱ (SC۷۱۵B) و۵ (SC۷۰۶) بهعنوان هیبریدهای با پایداری بالاتر انتخاب شدند. نتایج تجزیه پایداری با روش GGE biplot نشان داد که ۳۲/۸۳ درصد از کل تغییرات عملکرد دانه با دو مولفه اول و دوم GGE-biplot توجیه می­شود و هیبریدهای شماره ۱ (SC۷۱۵B) و۷ (SC۷۰۳) بهعنوان هیبریدهای با پایداری بالاتر انتخاب شدند.به­طور کلی، بر اساس عملکرد دانه و نتایج تجزیه پایداری با این­دو روش، هیبریدهای شماره ۷ (SC۷۰۳) و ۱ (SC۷۱۵B) به­ترتیب با عملکرد دانه ۱۶/۱۳ و ۸۲/۱۲ تن در هکتار به­عنوان پایدارترین و پرمحصول ترین هیبریدها شناسایی شدند و با سازگاری عمومی بالا می­توانند در مناطق مختلف کشور کشت شوند. بررسی بایپلات همبستگی بین مناطق مختلف نشان داد که بردارهای محیطی مغان، شیراز و کرمان و نیز مناطق کرمانشاه، قائم شهر و کرج بسیار نزدیک به­هم بودند و در رتبه­بندی هیبریدها، یکسان و مشابه عمل کردند. با توجه قدرت تفکیک بالای هیبریدها در مناطق شیراز، کرمان، کرج و قائم شهر، توصیه می شود جهت صرفه جویی در هزینه آزمایش ها در سال های بعد، آزمایش ها به جای شش منطقه در این چهار منطقه انجام شوند.

کلیدواژه ها

برهمکنش ژنوتیپ × محیط, سازگاری, AMMI, GGE-biplot

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.