رابطه مساحت مزارع گندم آبی حوزه مرکزی شهرستان اراک با تنوع، غالبیت و تشابه گونه ای علف های هرز
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: فصلنامه تحقیقات غلات، دوره: 10، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_CRGU-10-1_007
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 230
نویسندگان
دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
دانشجوی دکتری، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
چکیده
با شناخت تنوع و غالبیت گونهای علف های هرز که متاثر از تغییر مدیریت زراعی و کنترل آنها است، میتوان این گیاهان را بهصورت کارآمدتری مدیریت کرد. در این تحقیق، تنوع گونه ای علف های هرز مزارع گندم آبی حوزه مرکزی شهرستان اراک در دامنه مساحت کمتر از یک، یک تا دو، دو تا چهار، چهار تا هشت و بیش از هشت هکتار در سال ۱۳۹۸ مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع ۷۴ گونه علف هرز از ۲۵ خانواده شناسایی شد که ۶۱ گونه دولپه و ۱۳ گونه تک لپه بودند. همچنین، ۳۸/۷۸ درصد یک ساله، ۶۲/۲۱ درصد چند ساله، ۹۵/۹۵ درصد سه کربنه و ۰۵/۴ درصد چهار کربنه بودند. خانواده های شب بو و کاسنی دارای بیشترین تنوع گونه ای دو لپه و خانواده گندمیان متنوع ترین خانواده تک لپه بودند. ده گونه علف هرز غالب بر اساس شاخص غالبیت، شامل خاکشیر شیرین (Descurainia sophia)، پیچک صحرایی (Convolvulusarvensis)، دم روباهی (Alopecurus myosuroides)، کنگر وحشی (Cirsium arvense)، گل گندم (Centaureadepressa)، علف هفت بند (Polygonumaviculare)، شیر پنیر (Galiumtricornutum)، کله گنجشکی (syriacum Eeuclidium)، ناخنک (Goldbachia laevigata) و قندیل (Hypecumpendulum) بودند. ارتباط معکوس و معنی داری بین اندازه مزارع با شاخص های شانون- وینر و یکنواختی پایلو مشاهده شد و بیشترین مقدار این شاخصها (بهترتیب ۵۸/۲ و ۸۴/۰) در مزارع با مساحت کمتر از یک هکتار و کمترین مقدار آنها (بهترتیب ۴۸/۱ و ۶۱/۰) در مزارع بیشتر از هشت هکتار بهدست آمد. در مقابل، ارتباط بین وسعت مزارع با شاخص غالبیت سیمپسون، مستقیم و معنی دار بود و مقدار این شاخص در مزارع زیر یک هکتار و بالای هشت هکتار بهترتیب ۱/۰ و ۳۳/۰ محاسبه شد. به طورکلی، نتایج این پژوهش نشان داد که تعداد محدودی از گونههای علفهای هرز این حوزه در بیشتر مزارع از پراکنش مناسبی برخوردار بودند و تراکم، فراوانی، یکنواختی و شاخص غالبیت بالایی داشتند و در صورتی که روش های معمول مدیریت مزارع ادامه یابد، احتمال کاهش تنوع گونهای و غالبشدن علف های هرز مشکل ساز وجود دارد.کلیدواژه ها
تراکم بوته, شاخص تنوع شانون- وینر, شاخص غالبیت, غنای گونه ای, فراوانی, یکنواختیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.