پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ های گندم دوروم در مناطق نیمه گرمسیر دیم
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: فصلنامه تحقیقات غلات، دوره: 10، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_CRGU-10-2_003
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 331
نویسندگان
استادیار پژوهش، موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کهگیلویه و بویراحمد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گچساران، ایران
استادیار پژوهش، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، خرم آباد، ایران
دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
مربی پژوهش، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گنبد، ایران
مربی پژوهش، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مغان، ایران
استادیار پژوهش، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کهگیلویه و بویراحمد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یاسوج، ایران
چکیده
آگاهی از برهمکنش ژنوتیپ × محیط به به نژادگران کمک می کند تا بتوانند بهترین ژنوتیپ ها را برای مناطق مختلف انتخاب کنند. هدف از این پژوهش، دست یابی به ژنوتیپ های پرمحصول گندم دوروم از بین چند لاین برگزیده بود تا بتوانند سازگار با شرایط آب و هوایی مناطق دیم گرمسیری و نیمه گرمسیری و برتر از ارقام شاهد منطقه باشند. در این پژوهش، ۱۶ ژنوتیپ گندم دوروم برگزیده از آزمایش های پیشرفته مقایسه عملکرد، به همراه دو رقم شاهد دهدشت و سیمره، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار بهمدت سه سال زراعی (۹۵-۱۳۹۲) در چهار منطقه (گچساران، گنبد، خرم آباد و مغان) مورد مطالعه قرار گرفتند. تجزیه واریانس مرکب داده ها نشان داد که آثار اصلی ژنوتیپ، سال و مکان و برهمکنش سال × مکان و ژنوتیپ × سال × مکان در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. تجزیه واریانس AMMI نیز نشان داد که چهار مولفه اصلی اول معنی دار بودند و در مجموع حدود ۸۱ درصد از تغییرات برهمکنش ژنوتیپ × محیط را توجیه کردند. بیشترین عملکرد دانه در ژنوتیپ شماره ۶ (۳۵۹۲ کیلوگرم در هکتار) و کمترین میزان آن در ژنوتیپ شماره ۱۸ (۳۲۲۹ کیلوگرم درهکتار) مشاهده شد. محیط های ۱۰، ۸، ۱۱ و ۱۲ با بردارهای بلند، از قدرت تفکیک بالایی برخوردار بودند. نتایج این تحقیق بر اساس شاخص های AMMI نشان داد که ژنوتیپ های ۳، ۵، ۶، ۱۳ و ۱۵ با میانگین عملکرد دانه بالاتر از میانگین کل در بیشتر محیط ها، بهعنوان ژنوتیپ های پایدار و برتر آزمایش بودند. از بین آن ها، ژنوتیپ شماره ۱۳ با توجه به دارا بودن سازگاری عمومی مناسب، می تواند به عنوان ژنوتیپ امیدبخش و نامزد معرفی رقم جدید برای مناطق دیم گرمسیر و نیمه گرمسیر باشد.کلیدواژه ها
تجزیه امی, تنش های محیطی, ژنوتیپ امیدبخش, سازگاری عمومیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.