کاربرد نانو و نیترات آهن در کشت مخلوط گندم و نخود: رهیافتی به سمت کشاورزی پایدار

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: فصلنامه تحقیقات غلات، دوره: 10، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_CRGU-10-4_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 268
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

لیلا سلیمانپور

دانشجوی دکتری، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

سید محمدباقر حسینی

دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

لیلا مامنی

استادیار پژوهش، بخش نانوتکنولوژی، پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

مصطفی اویسی

دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

چکیده

نانوکود ها با توجه به میزان اندک کود مصرفی و دقت در اختیارگیری گیاه به­عنوان راهکاری برای کاهش نهاده ها و دستیابی به پایداری در تولید محصولات کشاورزی مطرح هستند. در این آزمایش، آثار کودهای نانو و نیترات آهن بر ویژگی های رشدی گندم در سامانه های مختلف کشت مخلوط گندم و نخود بررسی شد. آزمایش به صورت کرت های دوبار خردشده در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در سال ۹۸-۱۳۹۷ انجام شد. کرت های اصلی شامل پنج الگوی کاشت (تک کشتی گندم، تک کشتی نخود و سه کشت مخلوط گندم: نخود با نسبت ۵۰:۵۰، ۵۰:۷۰ و ۵۰:۹۰)، کرت های فرعی شامل سه تیمار کودی (شاهد، نانوآهن و نیترات آهن) و کرت های فرعی فرعی شامل دو غلظت کود (۱۵۰۰ و ۷۵۰ میلی­گرم بر لیتر) بود. نتایج نشان داد که کشت مخلوط ۵۰:۷۰ و غلظت ۷۵۰ نانوآهن بیش­ترین کارآیی مصرف آهن در گندم را داشت و به­طورکلی کارآیی مصرف آهن گندم در کشت مخلوط۵۰:۷۰ نسبت به سایر الگوهای کشت بیش­تر بود. در مقابل، بیش­ترین کارآیی مصرف آهن نخود در کشت مخلوط ۹۰:۵۰ و غلظت ۷۵۰ نیترات آهن مشاهده شد. در همه تیمارهای الگوی کاشت، کارآیی مصرف کود توسط گندم و نخود در نانوآهن بیش­تر از نیترات آهن بود. بیش­ترین زیست توده و عملکرد دانه گندم در تیمارهای تک کشتی+ نانوآهن (به­ترتیب ۱۶۳۷۱ و ۵۰۴۲ کیلوگرم در هکتار) و تک کشتی+ نیترات آهن (به­ترتیب ۱۶۰۶۲ و ۵۵۵۴ کیلوگرم در هکتار) و کم­ترین زیست توده و عملکرد دانه آن (به­ترتیب ۷۴۸۰ و ۲۴۵۴ کیلوگرم در هکتار) در کشت مخلوط ۹۰:۵۰ و نیترات آهن به­دست آمد، اما بالاترین زیست توده و عملکرد دانه نخود در بیش­تر موارد در غلظت ۷۵۰ مربوط به تیمار نیترات آهن و در غلظت ۱۵۰۰ مربوط به تیمار نانوآهن بود. نتایج این آزمایش نشان داد که در بیش­تر تیمارهای الگوی کاشت و در تمام صفات مورد بررسی، غلظت ۷۵۰ میلی­گرم بر لیتر نانوکود آهن مشابه یا حتی برتر از غلظت ۱۵۰۰ میلی­گرم بر لیتر بود و در نتیجه می توان غلظت نانوکود کم­تری را به­کار برد و مصرف کود را کاهش داد.

کلیدواژه ها

پایداری, تنوع, ریزمغذی, نانوآهن, نیترات آهن

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.