ماهیت ایمان از دیدگاه محمد غزالی

  • سال انتشار: 1387
  • محل انتشار: فصلنامه آینه معرفت، دوره: 8، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_SCJA-8-1_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 315
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

قاسم کاکایی

دانشگاه شیراز

لاله حقیقت

دانشگاه شیراز

چکیده

در منطق ادیان وحیانی، ایمان اساس نجات و رستگاری است. در نتیجه، پرسش از ماهیت ایمان و دغدغه فهم آن، امری مهم و ضروری می نماید. از سوی دیگر، متکلمان در طی تاریخ، رویکردهای متفاوت و گاه متعارضی در مورد آن ارائه کرده اند. از جمله برخی آن را از سنخ معرفت و تصدیق عقلی و در مقابل گروهی آن را امری عقل گریز می دانند، برخی آن را از جنس عمل تعریف کرده و گروهی نیز برای آن ماهیتی از جنس اعتماد و وفاداری قائل شد ه اند. در این مقاله، دیدگاه غزالی در مورد ایمان بررسی شده است که برای این کار بیشتر آثار کلامی ایشان مطالعه شد، اما وی صرفا در موارد معدودی به این مسئله پرداخته است، لذا سعی شده تا با تحلیل گفته ها، ابعاد ناگفته ها را نیز روشن کنیم. غزالی به عنوان یک متکلم اشعری، حقیقت ایمان را تصدیق و تسلیم قلبی نسبت به حقایق دین می داند و با فرقی که ایمان را از سنخ طاعات یا تصدیق منطقی (معرفت) می دانند مخالف بوده و با دلایل عقلی و نقلی به رد نظریات آنها پرداخته است و از آنجا که ایمان را تصدیق قلبی می داند و نیز به دلیل گرایشات عرفانی برای تعلیم و تعلم مسائل اعتقادی (کلام) اهمیت چندانی قائل نیست و در بیشتر مواضع، آن را تجویز نمی کند، به نحوی که این رویکرد سبب شده تا ایمان تقلیدی را قابل قبول بداند و تلقی اش از یقین یک یقین روان شناسانه باشد نه یک یقین منطقی.

کلیدواژه ها

ایمان, محمد غزالی, عقل, اراده, معرفت, متعلق ایمان

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.