پیشرفت علمی، مقایسه پذیری پارادایم ها و معضله سنجش ناپذیری نظام های طبقه بندی
- سال انتشار: 1395
- محل انتشار: فصلنامه روش شناسی علوم انسانی، دوره: 22، شماره: 87
- کد COI اختصاصی: JR_MTOD-22-87_004
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 181
نویسندگان
دانشجوی دکتری فلسفه علم موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران
چکیده
بررسی فلسفی «پیشرفت نظریههای علمی» از مهمترین مسائل فلسفه علم است. مفروض آن امکان مقایسه میان نظریهها بر اساس معیارهای فرانظریهای است. اما ایده «سنجشناپذیری» مدعی است که در هنگام تغییرات انقلابی علوم، انتقال میان امور سنجشناپذیر صورت میگیرد؛ اموری چون واژگان علمی، معیارهای ارزیابی نظریهها، جهان دانشمندان و چکیده آنها یعنی پارادایم ها. کوهن در مقاله «سنجشپذیری، قیاس پذیری و امکان ارتباط» سنجشناپذیری را به دستهای از واژگان علمی یک نظریه محدود دانسته است. او با طرح تمایز «ترجمه−شرح» از امکان فهم و قیاسپذیری پارادایمها دفاع میکند. اما این بار با طرح نظام های طبقهبندی و محدودیت ناشی از ردهبندی انواع طبیعی، امور سنجش ناپذیر دیگری را معرفی می کند. این پرسش ها مطرح است که آیا قیاسپذیری نظریهها برای توضیح پیشرفت علمی کافی است؟ آیا سنجشناپذیری ردهبندی ها معضلی در برابر مفهوم «پیشرفت علمی» است؟ در این مقاله با استفاده از نقدهای کیچر، راهی برای برون رفت از این معضل نشان میدهیم.کلیدواژه ها
سنجش ناپذیری, مقایسه پارادایم ها, نظام های طبقه بندی, توماس کوهن, فیلیپ کیچراطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.