داود طهماسب زاده شیخلار - دانشگاه تبریز
آزاده صاحبی - دانشگاه تبریز
محسن دیبایی - دانشگاه شاهد

هدف: پژوهش حاضر با هدف تحلیل محتوای کتاب های درسی دوره ابتدائی به لحاظ میزان توجه به ابعاد و مولفه های زیبایی شناسی با تاکید بر زیبایی های قرآنی انجام یافته است. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، جزء تحقیقات کاربردی، ازلحاظ رویکرد پژوهش جزء تحقیقات کمی و از لحاظ روش گردآوری داده ها و تحلیل آن ها از نوع تحلیل محتوا است. جامعه آماری پژوهش محتوای کتب هدیه های آسمانی دوره ابتدایی درسال تحصیلی ۱۳۹۹-۱۴۰۰ و نمونه آماری پژوهش برابر جامعه و شامل کتب هدیه های آسمانی دوره ابتدایی بود. ابزار گرداوری داده­ها، چک­لیست محقق ساخته مولفه­های زیبایی شناسی بود و برای تجزیه و تحلیل داده ها، از آمار توصیفی و آنتروپی شانون استفاده شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد در زیبایی­های مادی، زیبایی طبیعت ۱۷ مورد، زیبایی جانداران ۱۴ مورد، زیبایی آسمان ۶ مورد، زیبایی انسان و مصنوعات هنری بشر ۲ مورد و در زیبایی­های معنوی، زیبایی ایمان ۳۸ مورد، زیبایی علم ۱۷ مورد، زیبایی عفو و اغماض ۱۱ مورد، زیبایی نیت زیبا ۱۰ مورد، زیبایی صبرو استقامت ۴ مورد، و زیبایی عقل ۰ مورد وجود داشت. نتایج آنتروپی شانون نیز نشان داد که ضریب اهمیت (Wj) برای زیبایی انسان، ۲۷۱.؛ زیبایی آسمان ۱۴۲.؛ زیبایی جانداران ۱۸۹.؛ زیبایی طبیعت ۱۲۵.؛ زیبایی رنگ ها ۰ و زیبایی مصنوعات هنری بشر ۲۷۱. می باشد. همچنین ضریب اهمیت (Wj) برای زیبایی صبرو استقامت، ۳۳۱.؛ زیبایی عقل ۰؛ زیبایی علم ۱۸۲.؛ زیبایی نیت زیبا ۲۹۴.؛ زیبایی عفو اغماض ۰۷۴. و زیبایی ایمان ۱۱۵. می باشد. همچنین بیشترین استفاده از زیبایی­های بلاغی قرآنی مربوط به استفهام با فراوانی ۲۶ مورد می­باشد. نتایج: بنابراین می توان نتیجه گرفت که در کتاب های درسی هدیه های آسمانی دوره ابتدای به تمامی ابعاد زیبایی مادی، معنوی و بلاغی به طور یکسان توجه نشده است.

Content Analysis, Aesthetics, Material Beauty, Spiritual Beauty, Rhetorical Beauty, Quran, تحلیل محتوا, زیبایی شناسی, زیبایی مادی, زیبایی معنوی, زیبایی بلاغی, قرآن