فرهنگ خوجالی – گده بی در قفقاز جنوبی و انتشار آن در شمال غرب ایران
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: فصلنامه مطالعات باستان شناسی، دوره: 12، شماره: 3
- کد COI اختصاصی: JR_JARCS-12-3_010
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 331
نویسندگان
دانشجوی دکتری باستان شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی
استاد گروه باستان شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی
چکیده
در ادبیات باستان شناسی جمهوری آذربایجان فرهنگی به نام فرهنگ خوجالی – گده بی شناخته شده که از لحاظ گاهنگاری در حوزه جغرافیایی قفقاز به عصر مفرغ متاخر و آهن قدیم و در شمال غرب ایران به عصر آهن I و II شامل می شود. این فرهنگ در ادبیات باستان شناسی علاوه بر نام خوجالی – گده بی به نام هایی مانند زاقافیای مرکزی، فرهنگ گنجه – قره باغ در جمهوری آذربایجان و در ارمنستان فرهنگ لچاشن – متسامور شناخته می شود. از آنجا که این فرهنگ برای اولین بار از منطقه خوجالی – گده بی (جمهوری) آذربایجان شناسایی شده به این نام معروف گشته است. بیشترین داده های باستان شناسی این فرهنگ از گورستان های بدون استقرار به دست آمده و مطالعه شده است. در این مقاله سعی خواهد شد شاخصه های اصلی این فرهنگ بصورت توصیفی-تحلیلی با استناد به داده های باستان شناسی و با رویکردی مقایسه ای به بحث و بررسی گذاشته شود. پرسش هایی ازقبیل اینکه، مهمترین شاخصه های باستان شناسی این فرهنگ در جغرافیای مورد مطالعه چیست؟ نقطه شکل گیری، منشاء و مسیر انتشار این فرهنگ چگونه تبیین میگردد؟ پاسخ به این مجهولات می تواند افق روشن و پیش زمینه ی مناسبی برای مطالعات این فرهنگ در شمال غرب ایران را فرهم سازد. از ویژگیهای اصلی این فرهنگ، استفاده از سفالهای خاکستری رنگ، تدفین های مختلف الشکل، داشتن نوع زندگی بصورت نیمه کوچرو، در گستره معنوی و مذهبی ساخت و بکارگیری معبد بوده است.کلیدواژه ها
فرهنگ خوجالی – گده بی, قفقاز جنوبی, جمهوری آذربایجان, شمال غرب ایران, مفرغ متاخر, آهن قدیماطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.