کاربرد GIS و منطق فازی در مدیریت منابع فرهنگی؛ ارائه مدل پیش بینی محوطه های مس-وسنگ چهارمحال و بختیاری

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: فصلنامه مطالعات باستان شناسی، دوره: 12، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_JARCS-12-3_009
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 400
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مهدی علیرضازاده نودهی

دانشجوی دکتری باستان شناسی پیش از تاریخ، دانشگاه تربیت مدرس

محمود حیدریان

استادیار گروه باستان شناسی، دانشگاه شهرکرد

علیرضا خسروزاده

دانشیار گروه باستان شناسی، دانشگاه شهرکرد

چکیده

باستان شناسان تنها کسری از بی شمار محوطه باستانی را شناسایی و ثبت کرده اند. در حالی که هزاران محوطه در سال برای توسعه مداوم زمین ها تخریب می شوند. یکی از راه ها برای کمک به درک و شناسایی این مکان ها، مدل های پیش بینی هستند. بسیار مشخص است که وقتی صحبت از مدل سازی می شود، در واقع با رویکرد تقلیل گرایانه، سعی در شبیه سازی آن پدیده ای است که در زمان های بسیار دور رخ داده است. با این حال مدل های پیش بینی ابزارهایی هستند که می توانند در بسیاری از موارد به کمک باستان شناسان بیایند. این پژوهش به کمک نرم افزار ArcMap سعی می­کند تا با بهره­گیری از رابطه استقرارهای باستانی با چشم انداز و بررسی عوامل تاثیرگذار بر این استقرار ها، براساس مدل پیش­بینی، مناسب­ترین موقعیت­ها را برای شکل­گیری محوطه­های دوران مس­وسنگ چهارمحال و بختیاری معرفی کند. برای دستیابی به این مهم، ابتدا موقعیت جغرافیایی ۷۵ محوطه مس وسنگی این منطقه نسبت به متغیرهای زیست­محیطی ارتفاع از سطح دریا، درصد شیب زمین، فاصله از آبراهه، پوشش گیاهی و کلاس بافت خاک بررسی شد. سپس با استفاده از تحلیل منطق فازی در GIS مناسب­ترین مکان­ها را که پتانسیل بالقوه برای وجود محوطه های دوران مس وسنگ دارند، معرفی شدند. در نهایت و بعد از تجزیه و تحلیل وضعیت توزیع فضایی محوطه­ها نسبت به عوامل ذکرشده و بررسی میزان دقت و صحت مدل پیشنهادی با استفاده از ۱۵ محوطه شاهد، مشخص شد که این مدل به خوبی از عهده پیش­بینی مطلوب­ترین مکان­ها برای شکل­گیری استقرارهای مس وسنگ منطقه برآمده است.

کلیدواژه ها

مس وسنگ, چهارمحال و بختیاری, تحلیل فضایی, مدل پیش بینی, منطق فازی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.