سمیرا هاشمی راد - دانشجوی کارشناسی ارشد
فرشاد کیانی - استادیاردانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
محمدمهدی مفتاح هلقی - استادیار
یلدا همت زاده - کارشناس ارشد اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گلستان

تأثیر نوع کاربری اراضی بر نحوه عملکرد خاک در طبیعت، از طریق ارزیابی شاخصهای فیزیکی و شیمیایی خاک صورت میپذیرد. هدف از انجام مطالعه حاضر، بررسی نقش کاربریهای جنگل، مرتع و اراضی زراعی بر روی برخی شاخص های فیزیکی و شیمیایی خاک در حوضه آبخیز تمر واقع در شرق استان گلستان میباشد. تعداد 36 نمونه خاک بصورت کاملاً تصادفی از حوضه آبخیز تمر برای انجام آزمایشات شیمیایی و تعداد 12 نمونه دست نخورده به منظور اندازهگیری پایداری خاکدانهها مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که میزان اسیدیته خاک، در کاربریهای مختلف این حوضه اختلاف معنیداری از لحاظ آماری نداشت. میزان هدایت الکتریکی خاک دراراضی مرتعی دارای بیشترین و در زراعت دارای کمترین مقدار بود. همچنین مادهآلی خاک و میانگین وزنی قطر خاکدانه در جنگل بیشترین و در مرتع کمترین مقدار را داشت که این اختلافات در مورد پایداری خاکدانه به لحاظ آماری کاملاً معنیدار بود. در مورد مادهآلی نیز بین جنگل و زراعت اختلاف معنیدار مشاهده نگردید. اما در کاربری زراعت میزان مواد آلی کمتر از جنگل بود. در مورد مواد آلی در مقایسه کاربری جنگل و زراعت با مرتع اختلاف معنیداری مشاهده شد. میزان جرم مخصوص ظاهری در زمینهای زراعی بیشترین و در جنگل کمترین مقدار را داشت. عملیات خاکورزی و تراکم خاک در اراضی کشاورزی، جرم مخصوص ظاهری را کاهش داده و موجب تخریب خاکدانهها میگردد.

کاربری اراضی، پایداری خاکدانه، خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک، استان گلستان