پیش نگری دمای ایران در آینده نزدیک (۲۰۴۰-۲۰۲۱) بر اساس رویکرد همادی چند مدلی CMIP۶
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: فصلنامه پژوهش های جغرافیای طبیعی، دوره: 53، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_JPHGR-53-1_004
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 599
نویسندگان
استادیار آبوهواشناسی، گروه جغرافیا، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد
پژوهشگر پسادکتری آب و هواشناسی، گروه جغرافیا، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد
چکیده
هدف از این پژوهش پیشنگری دمای ایران بر اساس رویکرد همادی چندمدلی (MME) با کاربست مدلهای CMIP۶ است. برونداد پنج مدل برای دوره تاریخی (۱۹۹۵-۲۰۱۴) و آینده نزدیک (۲۰۱۲-۲۰۴۰) تحت دو سناریوی بدبینانه (SSP۳-۷.۰) و خیلی بدبینانه (SSP۵-۸.۵) بهکار گرفته شد. برای درستیسنجی مدلها از سنجههای آماری MBE و NRMSE و دادههای دمای روزانه ۱۲۰ ایستگاه همدید استفاده شد. از روشهای تغییر عامل دلتا (DCF) و میانگین وزنی مستقل (IWM) بهترتیب برای تصحیح اریبی و ایجاد یک مدل همادی استفاده شد. برای آشکارسازی تنشهای گرمایی از شاخص طول مدت گرما (WSDI) استفاده شد. نتایج نشان داد که تصحیح اریبی و همادیکردن مدلها با روش IWM پیشنگری دمای سالانه را بهویژه در مناطق خشک و نیمهخشک نسبت به مناطق مرطوب شمالی بهبود میبخشد. نتایج کلی نشان داد که بر اساس سناریوهای SSP۳-۷.۰ و SS۵-۸.۵، میانگین دمای سالانه کشور بهترتیب ۱۳/۱ و ۲۶/۱ درجه سلسیوس افزایش خواهد یافت. کمینه بیهنجاری در جنوب شرق و بیشینه آن در مناطق شمال غربی و مرکزی ایران اتفاق میافتد. شاخص طول مدت گرما نیز بیهنجاری مثبت را برای آینده نشان میدهد. بر اساس سناریوی SSP۵-۸.۵، بیشینه این شاخص در سواحل جنوبی ایران بیهنجاری مثبت ۵/۷۴ روز را نشان میدهد.کلیدواژه ها
ایران, پیش نگری دما, شاخص WSDI, مدل های CMIP۶, مدل همادیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.