تحولات کشورهای غرب آسیا و شمال افریقا؛ پروژه یا پروسه

  • سال انتشار: 1393
  • محل انتشار: فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، دوره: 3، شماره: 10
  • کد COI اختصاصی: JR_PSIW-3-10_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 175
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علی محسنی

دانشگاه ازاد اسلامی واحد قم

محمدرضا زارعی تبار

دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم

چکیده

در بررسی تحولات جدید در جهان اسلام و سقوط دیکتاتورهای جهان عرب، تناقضی گفتمانی وجود دارد؛ گفتمانی معتقد است این خیزش ها از درون جوشیده و ریشه در پیشینه اسلامی، واقعیات تاریخی، تمدنی، فرهنگی و اجتماعی این کشورها دارد و به صورت یک پروسه و فرایند است. گفتمان دیگر ادعا می کند تحولات اخیر، پروژه جدید امریکا برای منطقه است. حامیان این دیدگاه معتقدند که این خیزش ها را امریکا به طور غیرمستقیم به وجود آورده است تا شکل و ساختار منطقه، کاملا وابسته و همچنان در جهت حفظ و تعمیق منافعشان باشد. بنابراین، پرسش اصلی مقاله عبارت است از اینکه «انقلاب های صورت گرفته در کشورهای غرب آسیا و شمال افریقا پروسه است یا پروژه؟»  فرضیه مقاله نیز عبارت است از اینکه برخلاف تصور برخی سیاست مداران و نظریه پردازان که انقلاب های خاورمیانه و شمال افریقا را پروژه ای غربی تصور می کنند، در بررسی تحولات جدید در جهان اسلام و سقوط دیکتاتورهای جهان عرب، تناقضی گفتمانی وجود دارد؛ گفتمانی معتقد است این خیزش ها از درون جوشیده و ریشه در پیشینه اسلامی، واقعیات تاریخی، تمدنی، فرهنگی و اجتماعی این کشورها دارد و به صورت یک پروسه و فرایند است. گفتمان دیگر ادعا می کند تحولات اخیر، پروژه جدید امریکا برای منطقه است. حامیان این دیدگاه معتقدند که این خیزش ها را امریکا به طور غیرمستقیم به وجود آورده است تا شکل و ساختار منطقه، کاملا وابسته و همچنان در جهت حفظ و تعمیق منافعشان باشد. این تحولات، محصول حوادث تاریخ معاصر این کشورها و به صورت یک پروسه است. نویسنده در این نوشتار با بررسی دلایل مدعیان هر دو گفتمان و با کنکاش در موج جدید بیداری اسلامی که با ویژگی هایی چون اسلام خواهی، استبدادستیزی و استکبارستیزی همراه بوده، به این نتیجه دست یافته است که این تحولات، ریشه در پیشینه اسلامی، واقعیات تاریخی و تمدنی، فرهنگی و اجتماعی این کشورها داشته و به صورت یک پروسه و فرایند است.

کلیدواژه ها

بیداری اسلامی, اسلام خواهی, استکبارستیزی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.