رقابتهای ژئوپلیتیک و روابط ایران و عربستان: مکانیزمها و راهبردها

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، دوره: 6، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_PSIW-6-2_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 507
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمد رضا حق شناس

دانشگاه تربیت مدرس

سید مسعود موسوی شفائی

دانشگاه تربیت مدرس

سید محمد کاظم سجادپور

دانشکده روابط بین الملل وزارت امور خارجه

محسن شریعتی نیا

استادیار دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

چکیده:تمرکز مقاله حاضر بر روند ژئوپلیتیک منطقه و روابط ایران و عربستان از سال ۲۰۰۳ تاکنون است. سوال اصلی بر این مبناست، چرا روابط ایران و عربستان در روند ژئوپلیتیک منطقهای سیر بنبست و تقابلی پیدا کرده است؟ مدعای اصلی آن است، با اشغال عراق، تضعیف قدرت متوازن کننده و روی کار آمدن دولت شیعی، فرآیند دوقطبیسازی هویتی/موقعیتی منطقه خلیج فارس قوت گرفت. این فرایند پس از تحولات جهان عرب ۲۰۱۱ با گسست ائتلافهای منطقهای/ فرامنطقهای، خلاء قدرتی در ژئوپلیتیک منطقه ایجاد کرد. در این روند گذار و سیالیت نظم منطقهای، با فعال شدن بسترها و عناصر سیاسی/ هویتی ژئوپلیتیک منطقه، دوگانههای راهبردی "مهار و توازنسازی"مبتنی بر مکانیسمهای سهگانه ائتلافسازی، جنگ نیابتی و همچنین رقابت ژئواکونومیکی از طرف ایران و عربستان به مثابه دو هژمون رقیب منطقهای تعقیب میشود. دو کشور همواره در تلاشند، با قدرتافکنی و اثرگذاری بر فرایندها و عناصر چندگانه ژئوپلیتیکی، امنیت منطقهای را کنترل و الگوی نظمسازی مطلوب خود را بازطراحی کنند. نهایتا اینکه روش انجام مقاله حاضر بر اساس روش توصیفی و تبیین علی/تحلیلی است و شیوه گردآوری دادهها نیز از طریق کتابخانهای، استفاده از مجلات، مقالات و منابع اینترنتی میباشد.

کلیدواژه ها

عربستان, ج.ا.ایران, خلیج فارس, خاورمیانه, رقابتهای ژئوپلیتیک

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.