محمد سلمان طاهری - دانشجوی دکتری حقوق عمومی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران
ارکان شریفی - استادیار گروه حقوق عمومی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران
هانه فرکیش - استادیار گروه حقوق عمومی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران

هدف: در ادبیات معاصر در باب حقوق بشرکه نگاه لیبرالیستی در آن وجه غالب دارد، رهیافت عام پذیرفته شده ای وجود دارد که آن­ها را به چهار نسل طبقه بندی می کند. در این مجموعه، نسل چهارم به محور حقوق توسعه پایدار و مولفه­های آن توجه ویژه دارد و موضوع حقوق زنان نیز در این فضا مطرح می­شود. بررسی این تحولات در جهان و  و به موازات آن در جهان اسلام، محور اصلی این پژوهش است.این تحولات در جهان اسلام نیز انعکاس داشته و همسویی ارزشمندی را میان  کشورهای جهان اسلام با روند تحولات جامعه جهانی البته در چهارچوب و حفظ ارزش­های اسلامی شاهد هستیم. سازمان همکاری اسلامی همانند سازمان ملل متحد، توجه خاصی را به موضوع حقوق زنان معطوف داشته است. هدف اصلی این پژوهش، کمک به مطالعات حقوق بشری و ایجاد فضا برای نزدیکی مولفه­های حقوق بشری و توسعه در دو سطح جهانی و جهان اسلام است. روش: روش تحقیق در این مطالعه، تکیه بر رویکرد توصیفی تحلیلی دارد و در قالب مطالعه کتابخانه­ای صورت گرفته است. تحقیق مبتنی بر داده­های آماری مستند است. ابتدا روند تحولات حقوق زنان در پرتو حقوق بشر و حق توسعه  در سطح جهانی ارائه می شود و سپس ضمن تاکید بر محوریت ارزش­های اسلامی در جهان اسلام، میزان انطباق این تحولات بر پایه ادبیات و اسناد سازمان همکاری اسلامی به­ویژه در مولفه­های توسعه ارزیابی می گردد؛ به عبارت دیگر جهان اسلام ضمن تلاش برای حفظ مولفه­های ارزشی خود، به موازات تحولات حقوق بشری در جهان، مسیر پیشرفت و توسعه خود را ادامه داده است. یافته­ها: فرضیه تحقیق بر این نکته اشاره دارد که جهان اسلام ضمن حفظ ارزش­های دینی و هویتی خود، همانند تحولات حقوق بشری در جهان به­ویژه در بحث توسعه، پیشرفت­های قابل توجهی داشته است. شایان ذکر است که در ارتباط با شاخص توسعه جنسیتی، تفاوت معناداری میان تحولات جهان و جهان اسلام وجود ندارد، ولی در شاخص توسعه نابرابری جنسیتی، تفاوت محسوس است که تفاوت مزبور نه از باب بی­توجهی جهان اسلام، بلکه ناشی از تفاوت ریشه­ای در جهان­بینی مکتب اسلام از انگاره­های لیبرالیستی است. نتیجه­گیری: روند تحولات مباحث حقوق بشر و حقوق زنان در جهان و جهان اسلام، در شاخص­های توسعه سیر صعودی داشته است.

حقوق زنان, نسل های حقوق بشر, جهان اسلام, شاخص توسعه جنسیتی, نابربرای جنسیتی