بهرام مجدنصیری - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان

کشت کلزا به عنوان یک محصول روغنی طی برنامه ای مدون و دراز مدت در کشور مورد توجه قرار گرفته است.جهت مطالعه اثر آیش و مقایسه عملکرد دانه محصول کلزا و گندم در یک برنامه تناوبی با یکدیگر این مطالعه در ایستگاه تحقیقات کشاورزی کبوتر آباد اصفهان از سال زراعی 83 - 1382 به مدت 3 سال به اجرا در آمد. تناوب های مورد بررسی مطابق نقشه کاشت مربوطه از پائیز سال 1382 شروع شده و تا 2 سال آینده ادامه یافت. مطابق الگوی ارائه شده پس از پایان انجام طرح در سال سوم تمام حالات ممکن از تناوب های دو محصول کلزا و گندم به همراه آیش دیده خواهد شد و بررسی عملکردهای حاصل از هر محصول با همان محصول در شرایطی که کشت سال قبل آن متفاوت است تاثیر تناوب به کار رفته را هویدا ساخت. متوسط عملکرد دانه کلزا از پلات های برداشت شده در سال اول از قطعات اول و دوم به ترتیب 6/ 3940 و 3/ 4047 کیلوگرم در هکتار و متوسط عملکرد گندم در قطعه سوم در این سال 6/ 8828 کیلوگرم در هکتار بود. نتایج محصول برداشت شده در سال 84 - 1383 نشان داد که اختلاف متوسط عملکرد دانه گندم در دو تناوب کلزا – گندم و گندم – گندم بسیار معنی دار بود. عملکرد دانه گندم در حالتی که پس از کلزا کشت شده بود برتری فاحشی با عملکرد گندم در شرایط کاشت متوالی گندم داشت. مقایسه متوسط عملکرد کلزای کاشته شده پس از گندم حاکی از برتری نسبی عملکرد در کلزای کاشته شده در مقایسه با کاشت پس از آیش بود.

کلزا،گندم،تناوب زراعی،بقایای گیاهی،عملکرددانه