فضیله اسماعیلی - دانشجوی دکتری، استادیار، پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک، ایران
تهمینه لهراسبی - دانشجوی دکتری، استادیار، پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک، ایران
منصور ابراهیمی - استاد، دانشگاه قم، ایران
اسماعیل ابراهیمی - استاد، دانشگاه آدلاید، استرالیا

تحقیقات نشان دادهاند استفاده از گیاهان دارویی و محصولات طبیعی برای پیشگیری و درمان سرطان با خطرات و اثرات جانبی کمتری همراه هستند .(Hosseini and Ghorbani ۲۰۱۵) بنابراین شناسایی ژنهای درگیر در سرطان که به نوبه خود و به طور بالقوه توسط عصاره های گیاهی و محصولات طبیعی تنظیم میشود، میتواند در شناسایی راه های درمانی جدید نقش بسزایی داشته باشد ( Singh .(et al. ۲۰۱۶ یکی از راه های تشخیص ژنهای با بیان افتراقی در سلولهای سرطانی تیمار شده با ترکیبات طبیعی نسبت به سلولهای سرطانی بدون تیمار(کنترل)، تجزیه وتحلیل مجموعه داده های بیان ژن است. امروزه مطالعات ترنسکریپتومیکس بسیاری با زمینه های یکسان در مراکز تحقیقاتی و آزمایشگاهی دنیا صورت میگیرد، اما به دلیل متفاوت بودن طرح آزمایش و پلتفرمهای مورد استفاده، محدودیت در تعداد تکرار نمونه ها بعلت هزینه های گزاف توالی یابی و همچنین بسته به شرایط آزمایش و عوامل دخیل در آنها، نه تنها نتایج یکسانی به دست نمی آید، حتی گاهی نتایج متناقضی نیز مشاهده میشود. این امر موجب شده است نتایج و یافته های هر مطالعه تکرارپذیری کمی داشته باشد .(Jung et al. ۲۰۱۷) فراتحلیل یک آنالیز آماری قوی است که به موجب آن میتوان نتایج چندین مطالعه علمی با فرضیه های همسان را با یکدیگر ترکیب کرد .(Sharifi, Pakdel, and Ebrahimi ۲۰۱۷) در این تحقیق با هدف بالا بردن توان تجزیه آماری در شناسایی ژنها و مسیرهای زیستی القا شده توسط عصاره های گیاهی در سلولهای سرطانی، از روش فراتحلیل استفاده شد. در این راستا، ازداده های خام شش مطالعهRNA-Seq با هدف بررسی پاسخ ژنهای درگیر در سرطان به عصاره های گیاهی ومحصولات طبیعی استفاده شده است.

فراتحلیل، سرطان، گیاهان دارویی، محصولات طبیعی