حامد صفاری - استادیار بخش مهندسی عمران دانشگاه شهید باهنر کرمان
رضا رهگذر - استادیار بخش مهندسی عمران دانشگاه شهید باهنر کرمان
محمدرضا جهانشاهی - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه دانشگاه شهید باهنر کرمان

مفهوم طول موثر تنها روش متداول قابل دسترسی جهت طراحی ستونها، بدون انجام تحلیل غیر خطی سازه می باشد. مطالعات صورت گرفته جهت تعیین ضریب طول موثر عمدتا مربوط به اعضای با ممان اینرسی ثابت می باشد. بخش زیادی از تحقیقات انجام شده بر روی اعضای با ممان اینرسی متغیر، با استفاده از روشهای تقریبی و روشهای المان محدود صورت گرفته است. دراین مقاله روشی تحلیلی جهت تعیین ضریب طول مؤثر ستونهای قابهای شیبدار یک طبقه یک دهانه که اعضای آنها ممان اینرسی متغیر دارند، ارائه شده است. از آنجاکه این اعضا معمولا ازپروفیل های Iشکل تشکیل شده اند، تغییرات ممان اینرسی آنها در طول عضو بصورت تابعی درجه دو در نظر گرفته شده است. برای رسیدن به معادله مشخصه تعیین بارکمانشی، ابتدا روابط شیب ـ افت برای اعضا با ممان اینرسی متغییر، توسعه یافته، سپس با نوشتن روابط سازگاری وتعادل، برای دو مود کمانش متقارن، و متقارن معکوس، معادله مشخصه تعیین باربحرانی بدست آمده است. در نهایت نمودارهایی جهت تعیین ضریب طول مؤثر ستونهای اینگونه قابها ارائه گردیده است.

توابع پایداری، روابط شیب- افت، ضریب طول موثر، باربحرانی، تیر- ستون با ممان اینرسی متغیر