بررسی کهن الگوی آزمون در شاهنامه و هفت پیکر نظامی
- سال انتشار: 1390
- محل انتشار: دوفصلنامه تاریخ ادبیات، دوره: 3، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_HLIT-3-2_006
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 360
نویسندگان
دانشگاه هرمزگان
کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی
چکیده
کهن الگوها، که از آنان به تمایلات کلی ذهن و نوعی آمادگی جهت تولید پی در پی اندیشه های اساطیری یکسان و مشابه یاد می کنند، در حقیقت، گنجینه ای از روان جمعی، اندیشه جمعی و راه و رسم اندیشیدن، احساس و تخیل هستند که در هر کجا و هر زمان، فارغ از سنت پدید می آیند. این صورت های ازلی که در رویاها و خیال پردازی های ما آشکار می شوند، در واقع افکاری غریزی و مادرزادی، یا تمایل به رفتارها و پندارهایی هستند که بر طبق الگوهایی از پیش مشخص شده، به صورت فطری و ذاتی در نوع انسان وجود دارند و در شرایطی به جلوه در می آیند. برخی از این کهن الگوها، همچون: نقاب، مادینه روان، نرینه روان، سایه، خویشتن و قهرمان که تحول یافته تر از بقیه هستند و بنابراین به طور مداوم بر روان ما اثر می گذارند، بیشتر مورد توجه و پژوهش قرار گرفته اند. اما «آزمون» در مقام نوع کهن الگو، با آنکه نقش و اهمیتی ویژه در تعالی و تکامل «قهرمان» دارد، تاکنون به شایستگی مورد توجه و تحقیق واقع نشده است. در این مقاله، کوشش شده است تا ضمن معرفی کهن الگوی آزمون و مروری بر جلوه های آن در متون حماسی و افسانه ای، بازتاب و کارکرد آن در منظومه هفت پیکر نظامی به طور عام و در افسانه گنبد چهارم (سرخ)، به طور خاص کاویده شود. یافته نهایی این جستار چنین است که کهن الگوی آزمون، حتی در جایی که توانایی جسمانی و مادی قهرمان را به سنجش می گیرند، بر سیر و سلوک باطنی قهرمان و تعالی و تکامل درونی و روحی او دلالت دارد.کلیدواژه ها
کهن الگو, آزمون, نظامی, هفت پیکراطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.