آسیب شناسی مبانی و پیش فرض های کلامی و مذهبی تفاسیر تطبیقی

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: پژوهشنامه مذاهب اسلامی، دوره: 8، شماره: 15
  • کد COI اختصاصی: JR_MAZHB-8-15_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 399
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

انسیه عسگری

استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه حضرت معصومه ، قم، ایران

محمد کاظم شاکر

استاد گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

چکیده

اختلاف مفسران قرآن کریم در برخی مبانی تفسیری سبب پدیدارشدن مکاتب مختلف تفسیری شده است. در این میان، شیعه و سنی، به عنوان دو گروه اصلی مسلمانان، ضمن اشتراک در بسیاری از مبانی و روش های تفسیری، با توجه به برخی مبانی مخصوص مذهب خود، در تفسیر برخی از آیات، اختلاف نظر اساسی دارند. این اختلافات بیش از آنکه به روش تفسیر مرتبط باشد، عمدتا به مبانی و پیش فرض هایشان در تفسیر برمی گردد که در نهایت دو مکتب تفسیری شیعه و سنی را رقم زده است. با این حال، به نظر می رسد این اختلاف در مبانی و پیش فرض ها در مقایسه با مشترکات فریقین، آن اندازه نیست که نتوان با نقد هر یک از آنها، به مشترکات بیشتری دست یافت. «تفسیر تطبیقی»، به معنای مقایسه روشمند آرای تفسیری فریقین، می تواند به شناسایی آسیب هایی بپردازد که با رفع آنها، فریقین به وفاق تفسیری بیشتری دست خواهند یافت. در این تحقیق، مهم ترین آسیب های موجود در شماری از تفاسیر در بخش مبانی و پیش فرض ها، شناسایی شده است که عبارت اند از: تعصب بر پیش فرض های مذهبی، جعلی خواندن روایات تفسیری طرف مقابل، اطلاق «تفسیر به رای» به تفاسیر مذاهب دیگر و خارج دانستن مذهب مقابل از دین.

کلیدواژه ها

تفسیر تطبیقی, مبانی تفسیر, مکاتب تفسیری, تفسیر فریقین, آسیب شناسی تفسیر

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.