تحلیل و پایش خشکسالی هواشناسی منطقه سیستان و بلوچستان

  • سال انتشار: 1394
  • محل انتشار: فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره: 17، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_ESTJ-17-1_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 252
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حمید زارع ابیانه

دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا (مسئول مکاتبات).

علی اکبر سبزی پرور

دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا

صفر معروفی

دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا

فرشته قیامی

دانشجوی کارشناسی ارشد گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا.

سیده شقایق میرمسعودی

دانشجوی کارشناسی ارشد گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا

آزاده کاظمی

دانش آموخته سابق کارشناسی ارشد گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا

چکیده

زمینه و هدف: یکی از اثرات زیان­آور کمبود بارش خسارت­های ناشی از رخداد خشکسالی است. هدف از این مطالعه، بررسی فراوانی و شدت وقوع خشکسالی منطقه سیستان و بلوچستان در مقیاس سالانه و فصلی طی دوره ۴۲ ساله آماری می­باشد. روش بررسی: تحلیل خشکسالی با استفاده از پنج شاخص رایج توزیع استاندارد (ZI)، انحراف از میانگین (SDI)، درصد نرمال بارندگی (PNPI)، ناهنجاری بارندگی (RAI) و کلاسه­بندی دامنه بارش (PC) بر روی اطلاعات و آمار بارندگی فصلی و سالیانه چهار ایستگاه سینوپتیک زاهدان، زابل، چابهار و ایرانشهر طی دوره مشترک آماری (۲۰۰۵-۱۹۶۴) صورت گرفت. یافته­ها و نتایج: نتایج نشان داد که شاخص SDI در مقایسه با روش­های PNPI، ZI، PC و RAI در مقیاس فصلی و سالانه برآوردهای قابل قبول­تری را ارایه داد. استان سیستان و بلوچستان برمبنای شاخص SDI در مقیاس سالیانه و فصلی خشکسالی­هایی را تجربه نموده است. بر این اساس، درصد خشکسالی­های سالیانه­ی با شدت زیاد و بسیار زیاد نسبت به خشکسالی­های با شدت کم و متوسط کمتر بود. در مقیاس فصلی نیز شاخص SDI در فصل تابستان بطور متوسط ۴۲ درصد خشکسالی ها با شدت بسیار زیاد و زیاد را نشان داد در حالی که در فصل زمستان ریسک وقوع خشکسالی با شدت­های بسیار زیاد و زیاد بطور متوسط ۱۲ درصد  بود. همچنین مقادیر میانگین متحرک۳ ساله و ۵ ساله، جهت بررسی روند و تداوم خشکسالی در مقیاس سالانه در ایستگاه­های مذکور استخراج شد. نتیجه­گیری: نتایج مبین این واقعیت است که خشکسالی در استان سیستان و بلوچستان رو به افزایش است که بتدریج بر شدت آن نیز افزوده شده است. همچنین  با عنایت به روند کاهشی بارش منطقه می­توان انتظار رخداد خشکسالی­های با شدت و مدت بیشتری را داشت.

کلیدواژه ها

خشکسالی هواشناسی, شاخص های خشکسالی, بارش, سیستان و بلوچستان

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.