بررسی اثرات زیست محیطی سد استقلال میناب درفازبهره برداری با تلفیق روش های ICOLD و Modified

زمینه و هدف: سد استقلال میناب باحجم مخزن اولیه ۳۵۰ میلیون مترمکعب و حجم مفید ۲۷۰ میلیون مترمکعب ازنوع سدهای بتنی وزنی پایدار بوده و در۴ کیلومتری شرق شهرستان میناب درطول جغرافیایی ۵۷ درجه و ۴ دقیقه و عرض جغرافیایی ۲۷ درجه و ۹ دقیقه برروی رودخانه میناب احداث شده است . این سد باهدف تامین آب آشامیدنی شهرستان بندرعباس ، تامین آب برای ۱۴۶۷۰ هکتاراراضی پایین دست درشهرستان میناب ، صنعت  ، کنترل سیلاب و تغذیه مصنوعی درسال ۱۳۶۲ به بهره برداری رسید.  روش بررسی: این مطالعه با هدف تجزیه و تحلیل اثرات زیست محیطی ناشی ازبهره برداری سد استقلال به انجام رسیده است. پس ازجمع آوری اطلاعات پایه ، بازدید زمینی ازمحدوده مورد نظر و دریاچه سد فهرستی از منابع زیست محیطی تحت تاثیر تهیه گردید و پس از آن محدوده مطالعاتی در قالب محیط های بلافصل ، تحت اثر مستقیم و غیرمستقیم تعیین شد . سپس نقشه های مورد نیاز اعم از موقعیت حوضه ، ایستگاه ها ، پوشش گیاهی و ... درمحیط GIS تهیه شد. کارنمونه برداری از آب در دو فصل گرم و خشک، گرم و مرطوب انجام و تجزیه و تحلیل نمونه های آب انجام شد. به منظور پیش بینی اثرات سد ازروش اختصاصی ارزیابی سدها موسوم به روش ICOLD [۱] استفاده شد . پس ازآنکه کلیه اثرات تعیین شد ازآنجایی که روش ICOLD یک روش کیفی است برای نمره دهی و تفسیر اثرات از روش تغییر یافته و یا تقلیدی از آن به نام Modified استفاده گردید. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان می دهد که سد استقلال میناب برروی محیط بیولوژیکی و محیط اقتصادی اجتماعی اثری مثبت داشته و نمرات (۵/۲۰۷ +) و (۲۵/۳۲۹ +) رابه خود اختصاص داده است و تنها برمحیط فیزیکی شیمیایی اثرمنفی معادل با (۲۴۲ - ) داشته است ولی درمجموع وجود سداستقلال میناب وبهره برداری ازآن بانمره (۷۵/۲۹۴ +) تاثیر مثبتی برمنطقه داشته است .درپایان راهبردها و راهکارهای مدیریتی جهت تقلیل آثار منفی ناشی از بهره برداری سد نظیر :کاهش رسوب ورودی به دریاچه از طریق ایجاد سدهایی در بالا دست سد استقلال، ترویج روش بیولوژیکی درمبارزه با آفات زراعی به جای سموم پیشنهاد شده است که مدیریت صحیح زیست محیطی حوضه آبخیز میناب منوط به اجرای دقیق وکامل این راهکارهای پیشنهادی می باشد. [۱]- International  Committee  of  Large  Dams                                                                                              

کلیدواژه ها:

ارزیابی محیط زیست ، پیش بینی اثرات زیست محیطی ، روش ICOLD ، مرحله بهره برداری ، سداستقلال