رویکردی جهت بررسی تاثیر منابع زمین زاد و انسان زاد بر غلظت فلزات سنگین، مطالعه موردی: آب خوان دشت زنجان
- سال انتشار: 1396
- محل انتشار: فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره: 19، شماره: 0
- کد COI اختصاصی: JR_ESTJ-19-0_016
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 250
نویسندگان
(مسوول مکاتبات): دانشیار گروه عمران، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه شهرکرد، ایران.
دانش آموخته دکتری، رشته هیدروژئولوژی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران.
چکیده
زمینه و هدف: رشد صنایع و افزایش تقاضا جهت تامین نیازهای آبی و تخلیه غیراصولی پساب به آب خوان، معضلات عدیده ای را برای دشت ها به وجود آورده است. از بین این عوامل آلاینده، فلزات سنگین به دلیل کاربرد گسترده در صنعت و جوامع شهری، عامل شایع تری محسوب می شوند. در این راستا دشت زنجان با توجه به تمرکز صنایع آلوده کننده از این امر مستثنی نبوده و نمونه های کیفی برداشت شده حاکی از وجود انواع مختلفی از فلزات سنگین می باشد. با هدف بررسی نقش عوامل طبیعی و مصنوعی در ایجاد این آلاینده ها، رویکردی بر مبنای مطالعات زمین شناسی، هیدروژئوشیمی، روابط بین کاتیون ها و آنیون ها و وضعیت پراکنش غلظت فلزات سنگین پیشنهاد گردید. روش بررسی: با اعمال ساختار پیشنهادی بر داده های کیفی اندازه گیری شده در دو دوره تر و خشک، ابتدا هر یک از عوامل موثر در بروز آلودگی مورد شناسایی قرار گرفت. سپس با تلفیق عوامل موثر در آلودگی، نقش فعالیت های انسان زاد و منابع زمین زاد تعیین گردید. یافته ها: نتایج نشان می دهد که عمده آلودگی در نیمه شمالی دشت ناشی از منابع زمین زاد بوده و به صورت طبیعی در آب خوان بروز می نماید. در بخش مرکزی آب خوان نیز با توجه به تمرکز صنایع و وجود شهر زنجان، فعالیت های انسان زاد به عنوان منشا وجود فلزات سنگین مورد شناسایی قرار گرفت. در سایر بخش های دشت نیز هر دو عامل انسان زاد و زمین زاد در ایجاد آلودگی آب خوان نقش داشته اند. بحث و نتیجه گیری: عمده منشا آلودگی فلزت سنگین کروم، مس، آهن و سرب در آب خوان دشت زنجان به صورت طبیعی و زمین زاد بوده و وجود عناصری هم چون روی، منگنز و کادمیوم عمدتا مرتبط با فعالیت های انسانی و صنایع پراکنده در سطح دشت می باشد. با توجه به شناسایی صورت گرفته می توان برای آن بخش از دشت که آلودگی متاثر از فعالیت های انسان زاد می باشد، راهکارهای مدیریتی جهت احیاء و کنترل آلاینده های ورودی به آب خوان ارایه نمود.کلیدواژه ها
فلزات سنگین, آب خوان, منابع زمین زاد, آلودگی, دشت زنجاناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.