بررسی آلودگی بیسفنول A و نونیل فنول در مصب رودخانه های سواحل جنوب غربی دریای خزر

  زمینه و هدف: امروزه آلودگی محیط زیست به خصوص آلودگی اکوسیستم­های آبی، جوامع انسانی و سایر موجودات زنده را درگیر مشکلات جدی نموده است. همراه با رشد روز افزون جمعیت، به طبع استفاده از موادشیمیایی نیز در بخش­های مختلف صنعتی، خانگی و کشاورزی افزایش یافته است. ترکیبات مختل کننده غدد درون ریز یا ترکیبات شبه استروژنی به علت ایجاد اثرات منفی در انسان و حیوانات (ماهیان ودوزیستان) شایان توجه­اند.این مطالعه به منظور تعیین غلظت ترکیبات نونیل­فنول و بیسفنولA در نمونه­های آب مصب ۹ رودخانه سواحل جنوب­غربی منتهی به دریای خزر و بررسی هم­بستگی این ترکیبات با مقادیر اکسیژن­خواهی شیمیایی (COD)، اکسیژن خواهی بیولوژیکی (BOD) و pH انجام پذیرفت. مواد و روش­ها: در این مطالعه میزان پارامترهای مختلف براساس روش­های استاندارد آب و پساب اندازه گیری شد. و برای استخراج بیسفنول­A و نونیلفنول در نمونه­های آب رودخانه از روش جداسازی مایع- مایع استفاده گردید. و میزان بیسفنول­A ونونیل فنول با دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا اندازه­­گیری شد. یافته­ها:نتایج نشان می دهد مصب رودخانه آستارا دارای مقادیر بالایی از پارامترهای مورد مطالعه نسبت به سایر ایستگاه­ها می­باشد که این می­تواند به علت عبور رودخانه از مرکز شهر آستارا و ورود فاضلاب­های شهری و خانگی به داخل رودخانه باشد. نتایج آزمون هم­بستگی نشان داد که  هم­بستگی مثبت و معنی­داری بین مقادیر COD و BOD با مقادیر بیسفنولA و نونیل­فنول در نمونه­های مورد مطالعه مشاهده گردید، هم­چنین هم­بستگی منفی (معکوس) و معنی­داری بین مقادیر pH با مقادیر بیسفنولA و نونیل­فنول در نمونه­های مورد مطالعه دیده شد. بحث و نتیجه گیری: وجود این ترکیبات شبه استروژنی در مقادیر کم نیز اثرات منفی در سلامت جوامع زیستی ایجاد می­کند، لذا نگرانی در ارتباط با حضور این آلاینده ها در منابع آبی کشور وجود دارد.

کلیدواژه ها:

بیسفنولA ، نونیل فنول ، سواحل غربی دریای خزر