عوامل موثر بر مطلوبیت فضاهای شخصی در محیط های آموزشی دانشگاهی (مطالعه موردی : دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی)

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره: 19، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_ESTJ-19-4_014
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 281
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حمیدرضا عظمتی

دانشیار دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران (مسوول مکاتبات).

سمیه پورباقر

دانشجوی دکتری معماری، دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران

منا محمدی

کارشناسی ارشد معماری، دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران

چکیده

زمینه و هدف: مطالعات و بررسی­های صورت گرفته بیانگر مشکلاتی چون عدم تعریف مناسب از فضاهای شخصی، فقدان محرمیت و امنیت، نبود حس تعلق یا حس مکان و ازدحام، در فضاهای دانشگاهی است. این مسئله باعث عدم کارایی و کاهش حضور موثر دانشجویان در فضاهای آموزشی می­گردد. هدف از پژوهش حاضر مرور نظریه ها و رویکردهای روان شناسی محیطی و معماری در رابطه با مفاهیم حریم خصوصی و فضای شخصی است و سپس تحت نظر متخصصان، عوامل کالبدی و روانی موثر بر مطلوبیت فضاهای شخصی استخراج شده است. روش بررسی: این مطالعه برحسب نوع هدف،کاربردی است و به روش تحقیق پیمایشی  انجام گردیده است. پیمایش اولیه بین تعدادی از متخصصین متشکل از اساتید معماری و روانشناسی که به روش خوشه­ای تصادفی انتخاب شدند صورت گرفت. سپس پرسشنامه اولیه حاصل گشته و بعد از تعیین میزان اهمیت هر یک از عوامل، پرسشنامه اصلی تهیه و توسط کاربران مورد پیمایش قرار گرفت. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS صورت پذیرفت. یافته­ها: مهم ترین عوامل تاثیرگذار بر فضاهای شخصی در دو حوزه مولفه های کالبدی و مولفه های روانی استخراج گردید. در حوزه مولفه های کالبدی عواملی مانند: فردی سازی فضا، استفاده از مرزها برای تفکیک فضا و ایجاد فضاهای نیمه شخصی و خلوت به دست آمد و در حوزه مولفه های روانی مهم ترین مولفه ها شامل: امنیت، تراکم جمعیتی و در نظر گرفتن نیازهای متفاوت افراد حاصل شد. نتیجه­گیری: در نظر گرفتن عوامل موثر حاصل شده از پژوهش حاضر در طراحی محیطی موجب مطلوبیت فضاهای شخصی در محیط­های آموزشی دانشگاهی خواهد شد.

کلیدواژه ها

معماری, فضای آموزشی دانشگاهی, مطلوبیت فضای شخصی, حریم خصوصی, خلوت, مرزها

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.