بررسی نتاثیر هزینه ها و زیر ساخت های حمل و نقا ریلی بر پتانسیل تجاری ایران با کشورهای آسیای میانه با رویکرد مدل جاذبه

بخش حمل و نقل در علم اقتصاد یکی از بخشهای مهم و محرک رشد اقتصادی به شمار می آید و برنامه های توسعه تجارت و بازرگانی هر کشوری بدون توجه به بخش حمل و نقل ناقص و کند خواهد بود گسترش و افزایش سطح و کیفیت خدمات حمل و نقل به کاهش هزینه های جابجایی عوامل تولید و کالاهای تولید شده می انجامد و کاهش هزینه های تولید کاهش هزینه های تمام شده کالاها را نیز به دنبال دارد . کشور ایران به لحاظ قرار گرفتن در موقعیت جغرافیایی بسیار مناسب از مزایای ترانزیتی خوبی بهر مند بوده و با گسترش شبکه حمل و نقل و به ویژه سرمایه گذاری در زی ساخت های حمل و نقل ریلی به عنوان ابزاری پاک ،‌مقرون به صرفه ،‌مطمئن و کار آمد می تواند از این مزایا در راستای افزایش درآمدهای ارزی و ارتقای موقعیت استراتژیک خود در منطقه به نحو مطلوب استفاده کند. این مقاله پس از ارائه تصویری اجمالی از ساختار تجاری و اقصادی و زیر ساختهای حمل و نقل ریلی در مجموعه کشورهای آسیای میانه به عنوان منطقه ای که به لحاظ جغرافیایی علاوه بر قرار گرفتن در مسیرهای حمل و نقل بین المللی ،‌جزو شرکتهای محصور در خشکی (land luck) به شمار می روند و از این حیث تجارت با این کشورها رای کشور ما می تواند از جذابیت خاصی برخوردار باشد . موضوع تاثیر پارامترهای نختلف مربوط به بخش حمل و نقل و همچنین هزینه های مربوط به ان را با استفاده از مدل جاذبه ، تحلیل و بررسی می کند . نتایج به دست آمده از برآورد مدل جاذبه که با استفاده از داده های بین المللی سالانه 1992 تا 2006 به روش داده های تلفیقی (panel data) انجام شده نشان می دهد که تمامی مدل ها تاثیر هزینه های حمل و نقل که در پارامتر فاصله بین کشورها متبلور شده است را منفر ارزیابی می کنند همچنین تاثیر پارامترهای مربوط به حمل و نقل ریلی ، مانند طول خطوط شبکه راه اهن و میزان بار جابجا شده از این طریق بر حجم تجارت میان ایران و سایر کشورهای مورد بررسی نسبتا قوی می باشد._

کلیدواژه ها:

پتانسیل تجاری ، ‌مدل جاذبه ، ‌حمل و نقل ریلی ، ‌کشورهای آسیای میانه