مائده دهقانی تفتی - مربی، آلودگی محیط زیست، مرکز محیط زیست سازمان جهاد دانشگاهی، یزد، ایران. (مسوول مکاتبات)
احسان پروانه اول - کارشناس پژوهشی، آلودگی محیط زیست، مرکز خلاقیت شهرداری یزد، ایران.

زمینه و هدف: یکی از مشکلات دهه های اخیر دفع و مدیریت پسماندهای الکتریکی و الکترونیکی می باشد که به بحرانی جهانی تبدیل شده است. سیاست های دولت و برنامه های مدیریتی تاثیر زیادی بر تولید و مدیریت پسماندهای الکتریکی دارد. برنامه های خصوصی سازی در سطح کشور می تواند منجر به تغییرات اساسی در کارکرد اقتصادی و مدیریتی پسماندها گردد. روش بررسی: مطالعه ی حاضر به بررسی مقدار پسماندهای الکترونیکی کامپیوتری، نگرش و آگاهی در مورد تاثیرات محیط زیستی و بهداشتی پسماندهای الکترونیکی و سیستم مدیریت کنونی این نوع پسماندها در سی ارگان و اداره ی دولتی، عمومی غیردولتی و خصوصی در شهریزد با استفاده از پرسش نامه و جمع آوری اطلاعات پسماندهای کامپیوتری پرداخت. یافته ها: نتایج نشان داد که ارگان های عمومی غیر دولتی دارای درصد بالاتری از تولید پسماندهای الکترونیکی کامپیوتری نسبت به کل خرید سالانه همین محصول هستند (۲۸ % و ۲۰ % در مقایسه با ارگان های دولتی با ۳/۷ %). مقایسه میانگین موجودی سیستم های کامپیوتری غیرقابل استفاده و نیز میانگین تولید سیستم های غیر قابل استفاده در یک­سال در سازمان های دولتی به طور معنی داری (Sig = ۰.۰۵) بیش از این میزان در سازمان های خصوصی است. مقدار تولید پسماندهای الکترونیکی تنها برای پسماندهای کامپیوتری در سی ارگان مورد مطالعه سالیانه ۲/۱ تن تخمین زده شد. بحث و نتیجه گیری: این مقدار قابل توجه از تولید پسماندهای کامپیوتری به همراه دیگر پسماندهای الکترونیکی تولید شده در بخش های مختلف شهریزد می­تواند به عنوان مواد اولیه مورد نیاز برای مراکز بازیافت پسماندهای الکترونیکی استفاده گردد. بازیافت پسماندهای الکترونیکی از هدر رفت منابع و آلودگی های ناشی از ورود ترکیبات سمی خطرناک موجود در این نوع پسماندها مانند سرب و کادمیوم به محیط زیست جلوگیری می­کند و منجر به بازیافت عناصر باارزشی مانند مس می­شود و در نهایت باعث توسعه اقتصادی و اشتغال زایی می­گردد.

پسماندهای الکتریکی و الکترونیکی, خصوصی سازی, تولید پسماند, سیستم های کامپیوتری