مهدی حسنانی - کارشناسی ارشد رشته مهندسی شیمی، دانشکده مهندسی شیمی، دانشگاه علم و فناوری مازندران، بهشهر، ایران.
حسین امانی - استادیار گروه بیوتکنولوژی، دانشکده مهندسی شیمی، دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل ، بابل، ایران. (مسوول مکاتبات)
محمد رضا سرمستی امامی - استادیار رشته مهندسی شیمی، دانشکده مهندسی شیمی، دانشگاه علم و فناوری مازندران، بهشهر، ایران.

زمینه و هدف : خاک از ارکان مهم محیط زیست و منبع اصلی تولید مواد غذایی می­باشد که آلودگی آن باعث ایجاد چالش­های بسیاری برای انسان­ها و سایر موجودات زنده می­شود. اگرچه تحقیقات مختلفی در زمینه حذف آلاینده­های آلی مانند ترکیبات بنزنی و فنلی از خاک به طور جداگانه انجام شده است ولی تاکنون تحقیقات کمی در مورد حذف نفت خام که شامل انواع ترکیبات هیدروکربنی می­باشد، از خاک صورت گرفته است. از این رو هدف از این مقاله بررسی عوامل موثر در حذف نفت خام از خاک و ارایه یک مدل جامع در این زمینه می­باشد. روش بررسی: روش بررسی: در پژوهش حاضر از روش خاک­شویی خارج از محل به کمک ماده فعال سطحی SDS برای حذف نفت خام از خاک استفاده شد. بدین منظور ابتدا یک خاک آلوده به نفت خام به صورت مصنوعی ساخته شد و سپس تاثیر پارامترهای مختلف مانند غلظت ماده فعال سطحی، غلظت اولیه آلاینده، pH، حجم محلول شوینده، سرعت هم زدن، مدت زمان انجام فرایند و دمای سیستم روی حذف نفت خام ارزیابی شد. یافته­ها: نتایج این تحقیق نشان داد که بهترین حالت برای حذف نفت خام در غلظت ۵/۰% (وزنی-وزنی) سورفکتانت، غلظت اولیه ۵% (وزنی-وزنی)  نفت خام، ۱۱=pH محلول شوینده، حجم ۵۰ میلی­لیتر محلول شوینده ، سرعت هم زدن ۲۰۰ دور بر دقیقه، زمان ۱۵ دقیقه­ و در دمای °c۴۵ روی می­دهد. در این حالت بهینه  تقریبا ۹۶% نفت خام از خاک آلوده شده حذف شد. بحث و نتیجه گیری:  با توجه به نتایج این تحقیق می­توان سورفکتانت­ها را به عنوان یک ماده مناسب درحذف آلاینده های نفتی از خاک پیشنهاد داد.

خاک آلوده, نفت خام, خاک شویی, سورفکتانت, بازده حذف