ارزیابی اثرات توسعه بر محیط زیست شهرستان طرقبه شاندیز با به کارگیری مدل تخریب

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره: 21، شماره: 11
  • کد COI اختصاصی: JR_ESTJ-21-11_015
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 348
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سحر حیدری مستعلی

دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

بهمن جباریان امیری

دانشیار گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران (مسوول مکاتبات)

افشین علیزاده شعبانی

استادیار گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

چکیده

زمینه و هدف: مدل تخریب از ­جمله روش­های ارزیابی اثرات محیط­زیستی است که اثرات فعالیت­های انسانی را به­صورت کمی بیان می­کند. هدف از به­کارگیری این مدل، شناسایی عوامل تخریب و درجه آسیب­پذیری بوم­سازگان­ها به­منظور پیش­گیری از تخریب آتی توسط پروژه­های دیگر و نشان دادن امکان توسعه در آینده، به تصمیم­گیرندگان است. روش بررسی: نخست محدوده شهرستان به ۹۴ شبکه کاری ۱۶۰۰ هکتاری تقسیم و با استفاده از نقشه کاربری سرزمین، مشاهدات میدانی و نظرات کارشناسی، تعداد ۱۴ عامل تخریب شناسایی و شدت آن­ها تعیین شد. سپس، آسیب­پذیری اکولوژیک و تراکم فیزیولوژیک محاسبه و پس از آن با استفاده از رابطه تخریب، ضرایب تخریب به­دست آمد. درنهایت کلیه شبکه­ها بر اساس نظریه فازی به ۴ پهنه با توانایی توسعه بیش­تر، نیازمند بازسازی، نیازمند حفاظت و غیر قابل توسعه تقسیم شدند. یافته­ها: طبق نتایج نهایی از مجموع ۹۴ شبکه، ۲۲ شبکه که معادل ۴۰/۲۳ درصد مساحت شهرستان است، نیازمند بازسازی، ۳۷ شبکه که معادل ۳۶/۳۹ درصد مساحت شهرستان است، غیر قابل توسعه و ۳۵ شبکه نیز که ۲۲/۳۷ درصد مساحت شهرستان را به خود اختصاص می­دهد، مستعد توسعه هستند. بحث و نتیجه­گیری: اثرات فعالیت­های مخرب (که عمدتا اثرات مخرب ناشی از فعالیت­های گردش­گری) در منطقه بارز بوده به طوری که فعالیت­های مخربی نظیر تغییر کاربری از یک سو و از سوی دیگر زباله­ریزی و آلودگی رودخانه­ها به منطقه از عوامل اصلی تخریبند. از مجموع ۹۴ شبکه، ۲۱ شبکه به دلیل وجود گسل­ها و ۱۶ شبکه به­دلیل قرار گرفتن در محدوده منطقه حفاظت­شده بینالود، غیر قابل توسعه می­باشند. ۳۵ شبکه دارای اولویت های اول تا سوم توسعه هستندکه دارای تراکم فیزیولوژیک پایین­ بوده و ۲۲ شبکه نیز به دلیل تراکم فیزیولوژیک بالا و شدت زیاد عوامل مخرب، دارای ضرایب تخریب بالا بوده و نیازمند بازسازی هستند؛ لذا باید از هرگونه توسعه بدون برنامه­ریزی در آینده در این قسمت­ها، خودداری شود.

کلیدواژه ها

ارزیابی اثرات توسعه, مدل تخریب, آسیب پذیری اکولوژیک, شهرستان طرقبه شاندیز

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.