محمدرضا فرزاد بهتاش - دانشجوی دکتری شهرسازی اسلامی دانشگاه هنر اسلامی تبریز.
محمدتقی پیربایانی - استادیار دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه هنر اسلامی تبریز.
محمد علی کی نژاد - استاد دانشکده عمران دانشگاه صنعتی سهند.

قرنهاست شهرهای اسلامی از غرب در شمال آفریقا تا شرق در چین علی رغم حوادث و تحولاتبیشمار، تغییر نیازها، کارکردها و شکلها به حیات خود ادامه می دهند. این شهرها حوادث و تحولاتزیادی در تاریخ خود تجربه کرده اند ولی اغلب بدلیل وجود شبکه ای پایدار از سیستم های کالبدی وجوامع انسانی با انعطاف پذیری لازم در برابر حوادث و تغییرات، قابلیت انطباق با شرایط جدید راشهرها مورد توجه محققین (Resiliency) « تاب آوری » داشته اند. امروزه این ظرفیت تحمل به عنوانتاب آوری شهر عبارت ازمعیاری برای سنجش میزان توانایی سیستم شهری برای » . قرار گرفته استجذب تغییرات و سازماندهی مجدد تغییرات حاصل از اختلالات، قلمرو پایداری، ظرفیت سازی و.« یادگیری می باشددر خصوص تاب آوری شهرهای اسلامی پژوهش مستقل صورت نگرفته لذا این تحقیق مقدماتی واز نوع اکتشافی است که ضمن بررسی مفهومی تاب آوری شهرها براساس تحقیقات انجام شده ونظریات ارائه شده شاخصها و ویژگیهای کلی آن استخراج شده و با شهرهای اسلامی مقایسه گردیدهاست. در این مقاله جهت بررسی تاب آوری شهر که در اینجا ظرفیت تحمل در ابعاد مادی و معنویقلمداد شده است از الگوی ارزیابی ظرفیت با رویکرد مبتنی بر نگرش سیستمی استفاده گردیده است. براین اساس شهر به مثابه یک سیستم باز در نظر گرفته می شود. در این مقاله تاکید بر خصوصیات ممتازی است که شهرهای اسلامی در مقایسه با شهرهای سایر تمدنها و فرهنگها که در برابر حوادث و تحولاتآسیب پذیر بوده و نتوانسته اند به حیات خود ادامه دهند و یا در شرایط جدید مستحیل گشته اند، واجدآن بوده و هستند. ویژگیهایی که شهرهای اسلامی را تاکنون تاب آور نموده است.

تاب آوری، شهر اسلامی، رویکرد سیستمی، ارزیابی ظرفیت